Elektrikte kooperatifçilik modeli

Kooperatifler ortak ekonomik, sosyal ve kültürel ihtiyaç ve istekleri müşterek sahip olunan ve demokratik olarak kontrol edilen bir işletme yoluyla karşılamak üzere gönüllü olarak bir araya gelen insanların oluşturduğu özerk bir teşkilattırlar.

Kooperatifler ortak ekonomik, sosyal ve kültürel ihtiyaç ve istekleri müşterek sahip olunan ve demokratik olarak kontrol edilen bir işletme yoluyla karşılamak üzere gönüllü olarak bir araya gelen insanların oluşturduğu özerk bir teşkilattırlar. Kooperatifler, toplumsal kalkınmayı geliştiren ve ticari işletmeler için temel sağlayan özgün bir modele dayanmaktadırlar. Bu işletmeler aşağıdaki özellikleri bünyesinde barındırırlar:
• Ortakların sahipliği, ortaklarına hizmet etme ve ortaklarınca yönetilme
• Kendi kendine yetme, kendi kendine sorumluluk, demokrasi, eşitlik, adalet ve dayanışma birlik ve
• İlkelere dayalı işletmecilik: 1.Gönüllü ve açık üyelik;2.Ortakların demokratik kontrolü;3.Ortakların ekonomik katılımı;4.Özerklik ve bağımsızlık;5.Eğitim, öğretim ve bilgilendirme;6.Kooperatifler arası işbirliği ve7.Topluma karşı sorumluluk (http://koop.gtb.gov.tr/kooperatifler-hakkinda/kooperatif-nedir)
Dünya genelinde, Birleşmiş Milletler’in yaptığı çalışmaya göre 750.000’den fazla kooperatif ve bir milyardan fazla kooperatif ortağı bulunmaktadır. Avrupa Birliği içerisinde ise yaklaşık 163 milyon kooperatif ortağı ile 250.000 civarında kooperatif bulunmakta ve bu kooperatifler aracılığıyla 5,4 milyon kişiye iş imkânı sağlanmaktadır (http://koop.gtb.gov.tr/data/51f7a650487c8e14b4454620/D%C3%BCnyada%20Ba%C5%9Far%C4%B1l%C4%B1%20Kooperatif%C3%A7ilik%20Uygulamalar%C4%B1.pdf). Dünyanın en büyük 300 kooperatifine ait bilgilerin derlenmesiyle oluşturulan ICA Kürsel-300 projesine göre 2008 yılında kooperatiflerin toplam ciroları 1,6 trilyon Dolar’a ulaşmaktadır. Sadece bu 300 kooperatifin ciro toplamı, dünyanın 9. büyük ekonomisinin gayrisafi yurtiçi milli hasıla rakamıyla başa baştır.

Kooperatifçiliğin dünya uygulamalarına baktığımızda ilk sıraları ABD, Almanya, İngiltere, İtalya ve Japonya gibi gelişmiş ülkelerin aldığını görüyoruz. Fransa’da kooperatif çatısı altında kurulmuş olan CréditAgricole Grup ülkenin en büyük bankası ve en büyük ‘mortgage’ kredi kurumu niteliğindedir. EdekaZentrale AG Almanya’nın % 20 pazar payına sahip en büyük perakende gıda kooperatifi olup, 50 büyük mağazası, 148 ev ve bahçe gereçleri mağazası ve 181 self-servis mağazası bulunmaktadır.

Uluslararası KooperatifçilerBirliği (ICA) Raporlarında en çok kooperatif işletmesi ile öne çıkan ülke Amerika’dır. ICA 2008 Raporunda 67 Amerikan kooperatifi 150,057 milyar Dolarlık ciro toplamları ile ilk sırada yer almaktadır. Fransa ise, listede yer alan 48 kooperatifinin toplam 197,583 milyar Dolarlık cirosu ile kooperatiflerin en etkin faaliyet gösterdiği ülkedir. Japonya da listede yer alan 13 kooperatifinin toplamda 142,752 milyar Dolarlık ciroya sahip olmasıyla dikkat çekmektedir. (http://koop.gtb.gov.tr/data/51f7a650487c8e14b4454620/D%C3%BCnyada%20Ba%C5%9Far%C4%B1l%C4%B1%20Kooperatif%C3%A7ilik%20Uygulamalar%C4%B1.pdf).

ABD’de elektriği olmayan ve fakat Hükümetlerin de yeterli aktiviteyi gösteremediği kırsal alanlarda elektrik üretim kooperatifleri devreye girmiş, bu suretle ABD kırsalının çoğu bölgesi kooperatifler aracılığı ile elektriğe kavuşmuştur. Bu gibi enerji kooperatifleri, şimdilerde Portekiz’de gelişme göstermektedir.

BANGLADEŞ’TE KIRSAL ELEKTRİK KOOPERATİFLERİ 28 MİLYON İNSANA HİZMET SAĞLAMAKTADIR; ABD’DE 900 KIRSAL ELEKTRİK KOOPERATİFİ ÜLKEDE ELEKTRİK DAĞITIM HATLARININ NERDEYSE YARISINA SAHİPTİR VE 37 MİLYON İNSANA HİZMET ETMEKTEDİRLER (http://koop.gtb.gov.tr/kooperatifler-hakkinda/kooperatif-nedir).
LittleRockArkansas merkezli Elektrik Kooperatifi Şirketi (AECC), Arkansas'ın 17 elektrik dağıtım kooperatiflerin 500.000' den fazla üyesi için eletrik enerjisi sağladığı için gurur duymaktadır. AECC’nin yaklaşık 1.6 milyar dolarlık aktife sahip olup ve yaklaşık 653.000.000 $’lık yıllık enerji satışı bulunmaktadır ( http://www.aecc.com/about).

SON SÖZ: ÜLKEMİZDEKİ ENERJİ SORUNUNUN ÇÖZÜMÜNDE ALTERNATİF BİR KAYNAK OLARAK “KOOPERATİFÇİLİK” DE OLABİLİR.

Bu haber 520 defa okunmuştur

:

:

:

: