KKTC Merkez Bankası tarafından yayınlanan 2014 Yılı IV. Çeyrek Bültenine göre, Bankacılık sektörünün durumu acaba nedir?
Merkez Bankası 2014 Yılı IV. Çeyreği verilerine göre Bankacılık Sektörünün performansı aşağıdaki gibi özetlenebilir.
EKONOMİNİN SEKTÖRE OLAN HASSASİYETİ 2013 YILI SONUNA GÖRE ARTMIŞTIR–FİNANSAL DERİNLEŞME
Ekonominin sektöre göre kırılganlığının ölçüsü olan finansal derinleşme 2013 yılı sonu % 175,6 olan toplam aktifler/GSYH oranı, 2014 Aralık ayında % 181,4’e yükselmiştir.
FİNANSAL ARACILIK FONKSİYONU ARTMIŞTIR
Mevduatların krediye dönüşüm oranı 2014 yılı Aralık ayında 2013 yılına göre göre 2,57 puan artmış ve yüzde 81,18 seviyesinde gerçekleşmiştir.
TAHSİLİ GECİKMİŞ ALACAKLARDA(TGA) KÖTÜLEŞME
Bankaların alacaklarını tahsilde başarılarının DÜŞTÜĞÜNÜ gösterecek şekilde Tahsili Gecikmiş Alacakların Brüt Kredilere oranı 2014 yılı Aralığında bir önceki döneme göre 0,9 puan artarak % 6,46’ya yükselmiştir. Tahsili gecikmiş alacaklar için yapılan yasal düzenlemelerin pek de faydalı olmadığı gerçek anlamda bir faiz yasasının gerekliliği bir kez daha ortaya çıkmaktadır.
FİNANSAL KALDIRAÇ ORANI ARTMIŞTIR.
Bankaların artan kâr iştahına paralel toplam yabancı kaynakların toplam özkaynaklara (Finansal Kaldıraç) oranı 2014 yılı Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8.81’den yüzde 8,87’e yükselmiştir.
SEKTÖRDE REKABET ORTAMI ÇOK DÜŞÜK DE OLSA İYİLEŞMİŞTİR
Bankacılık sektöründeki yoğunlaşma oranı rekabet ortamını nispeten iyileştirecek şekilde azalmaktadır. Şöyle ki, ilk beş bankanın sektör aktifleri içindeki payı 2014 yılı Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 54.59’dan yüzde 54.18’e gerilemiştir. Benzer şekilde, ilk on bankanın sektör aktifleri içindeki payı 2014 yılı Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 79.28’den yüzde 78.74’e gerilemiştir.
SEKTÖR İSTİHDAMI AZALMIŞTIR
Bankacılık sektöründe istihdam edilen personel sayısı 2014 yılı Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre 2882 kişiden 2845’e gerilemiştir
.
BANKA KREDİLERİ İLE VATANDAŞIN BORÇLARI ARTMIŞTIR
İlgili dönemde bankaların kullandırdığı özellikle işletme, tüketici ve kredi kartı kredilerinde önemli artışlar gerçekleşmiştir. Bu durum bankaların lehine sonuçlanırken vatandaşın mali gücünü kötüleştirir şekilde daha borçlu hale geldiklerini göstermektedir. Şöyle ki, 2014 yılı Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre kredilerin değişimi aşağıdaki gibidir:
|
ARALIK 2013 (MİLYON TL) |
ARALIK 2014 (MİLYON TL) |
DEĞİŞİM (%) |
İŞLETME KREDİSİ |
3967,7 |
4802,6 |
21 |
TÜKETİCİ KREDİSİ |
2563,3 |
2869,0 |
12 |
KREDİ KARTI |
217,1 |
229,1 |
6 |
TOPLAM KREDİ |
7870,2 |
8940,4 |
14 |
Tablodan da görüldüğü gibi toplam kredilerde artış yüzde 14 olarak gerçekleşirken bir yıllık dönemde işletme, tüketici ve kredi kartı borçlarındaki artış sırasıyla yüzde 21, yüzde 12 ve yüzde 6 olarak gerçekleşmiştir.
SEKTÖR KÂRI NİSPETEN AZALMIŞTIR
KKTC Bankacılık sektörünün 2014 Aralık ayı itibari ile kârlılığı bir önceki yılın aynı ayına göre hem aktif hem de özkaynak kârlılığı açısından düşmüştür. Şöyle ki, 2013 yılında %1,8 olan aktif kârlılığı, 2014 yılında % 1,5’e gerilemiştir. Benzer şekilde, 2013 yılında % 16,9 olan özkaynak kârlılığı ise 2014 yılında % 15,14 olarak gerçekleşmiştir.