Daha sandıkların tümü sayılmadı ama iki şey belli oldu: Halkların Demokratik Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi bu seçimin kazananları; Adalet ve Kalkınma Partisi ve Cumhuriyet Halk Partisi ise kaybedenleri oldu.
Tek başına hükümet olacak mı? Bu yarının meselesi...
Hükümet, Beştepe Sarayı ilişkisi ne olacak? Bu hem dünün, bugünün hem de yarının meselesi ama cevabı henüz yok.
Kürt meselesi ne olacak? Artık kimse “Kürt meselesi yoktur” diyemez, HDP siyasi haritanın bir ucunu tamamıyla kendi rengiyle boyadı, çok gür bir sesle “Beni reddedemezsin kardeşim, varım ve sesimi duymalısın” dedi.
Diyarbakır’da, Urfa’da, Van’da, Şırnak’da Hakkari’de tüm o coğrafyada HDP birinci parti hem de tüm partileri ezerek, neredeyse tek başına… AKP kenardan köşeden kendini gösteriyor, MHP, CHP hiç yok… Bu fotoğraf iyi incelenmeli, yarın daha büyük sorunlar kapıda olacak, istesek de istemesek de… En iyisi zaman varken birlik, beraberlik adımlarını atıp, reddedici siyaseti terk etmeli. Bugün artık yeni şeyler söyleme zamanı geldi…
Son dakika komplikasyonlarıyla HDP baraj altı kalırsa ne olur? Sayımın bu yazının yazıldığı ana kadarki durumu hiç de öyle bir şey olacağını göstermese de HDP’siz siyasi aritmetikte bile koalisyon gerçeği azalarak devam edecektir. Ayrıca her halükarda Türkiye ciddi bir şekilde HDP’nin coğrafyasıyla durumu tekrar değerlendirmeye almak durumundadır.
Koalisyon elbette ki dünyanın sonu değildir ama seçimde görülen siyasi fotoğraf AKP’nin gerilediğinin, süper başkanlık tehdidinin sona erdiğinin, uzlaşı, koalisyon döneminin tekrar başladığının göstergesidir. Bu durumun nedeninin sadece “siyasi yorulma” olmadığı, başkanlık alerjisinin de önemli rol oynadığını artık görmek ve belki yeni ayar yapmak gerekecektir.
Türkiye’de yaşanan bir siyasal deprem, bir devrimdir. Ancak bu devrim kaplumbağa hızıyla, hazmederek ilerlemektedir. Kabul edilse de edilmese de HDP siyasi varlığı, kuvvetlenen MHP ilerlemesi bir gerçektir. Bu durum korkulduğu gibi ülkeyi gerginliğe ve kamplaşmaya değil, meclis aritmetiğinin de gerektireceği gibi özveriye, karşılıklı çıkarlar temelli uzlaşı dönemini açacaktır.
Tabii ki ne Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan adaydı ne de Pazar günkü seçim bir referandumdu ama halk cevabını gayet net olarak verdi: Başkanlık sistemi istemiyorum. Dayatma istemiyorum. Uzlaşı, hoşgörü ve kucaklaşma istiyorum.
Dayatmacı, patronluk taslayan, ya bendensin ya yoksun temelli siyasi anlayış artık tarih olmuş, Türkiye’de yeni bir dönem başlamıştır. Kaplumbağa hızıyla demokratik devrim ilerlemeye başlamıştır.