Geçtiğimiz günlerde Devlet Planlama Örgütü KKTC belediyeleri ile ilgili 2014 verilerini da kapsayan güncel bir rapor yayınladı. Bu açıdan başta müsteşar Ödül Muhtaroğlu olmak üzere tüm personeli içtenlikle kutlamak isterim. Bu rapor bildiğimiz ve bazılarının aksini savunduğu gerçekleri verilere dayalı olarak sunması açısından çok önemlidir.
Bu rapor genelde belediyelerin popülizm yüzünden batağa sürüklendiğini, devlet ve TC Yardım Heyetinden katkı almadan temel hizmetleri bile veremediği, aldığı elektriğin parasını ödeyemediği ve çalıştırdığı insanların sosyal güvencesini bile sağlayamadığını göstermektedir. Bu durum böyle iken genelde ekonomik durumu ve sosyal statüsü en yüksek kişilerin ikamet ettiği son derece yoğun ve halen köy kimliği taşıyan belediyeyi yöneten Belediyeler Birliği ve 'kıymeti kendinden menkul' beski başkanı adeta gerçek silah görmeyip elindeki su tabancası ile dünyayı kurtaracağını sanan çocuk gibi Türkiye’den gelen suyu yönetme hayaline kapılmıştır. Üstüne üstlük, belediyelerin değil Devletin battığını iddia etmektedir.
Gelin ilgili rapordan bazı tabloları alıntı yaparak belediyelerin durumuna birlikte bakalım.
Belediyelere yapılan istihdamların ve bu konudaki siyasi bakış açısının belediyelerin sürdürülebilirliğine etkisini tablodan da anlamak mümkündür. Şöyle ki, 2007 yılında bütçe içindeki payı % 45.67 olan personel giderlerinin payı 2010’da % 39,55 olan en düşük seviyeye düşmüş, daha sonra ise giderek artarak 2014 yılında % 42,97’ye ulaşmıştır.
Bazı belediyelerdeki 2006 yılından 2014 yılına kadar olan istihdam artışını ne nüfus ne de hizmet artışı ile açıklamak mümkün olmayıp bunun tek açıklaması “POPULİZM”dir. Örneğin bu yıllar arasında en dikkat çekici istihdam artışları olan belediyeler sırasıyla Dikmen %425, Yeni Erenköy % 380, Serdarlı % 150, Esentepe % 123, Lapta % 120, İskele % 91, Geçitkale % 75, Alsancak % 68, Dipkarpaz % 27 ve Lefkoşa % 28’dir.
KIB-TEK’in son yıllardaki katı tahsilat politikası nedeniyle belediyelerin elektrik borçlarında azalma gözlemlenirken bunun aksine Gelir ve Vergi Dairesi, İhtiyat Sandığı ve Sosyal sigortalar dairesine olan borçları artmıştır.
Yukarıdaki gelişmelerin doğal sonucu olarak belediyelerin kurumlara olan borçlarının yüzdelik dağılımları açısından K.T. Elektrik Kurumuna olan borçları % 60.57’den % 26.66’ya gerilerken, Gelir ve Vergi dairesine borçlar % 19.33’den % 26.91’e, İhtiyat Sandığı Dairesine % 14.23’den % 24.20’ye ve Sosyal Sigortalar Dairesine % 5.88’den % 22.23’e çıkmıştır.
Belediye bazında incelediğimizde Gönyeli Belediyesi de dâhil borçsuz belediye bulunmamaktadır. Özellikle, tüm belediyelerin ödenmemiş elektrik borcu bulunmaktadır. 28 Belediyeden sadece 11’inin Sosyal Sigortalar Dairesine ve İhtiyat Sandığı Dairesine borcu bulunmamaktadır. Yani belediyelerin % 60.7’sinin yaklaşık 68 Milyon TL Sosyal Sigortalar Dairesine, 74.12 Milyon TL ise İhtiyat Sandığı Dairesine borcu bulunmaktadır.
28 belediyeden Gelir ve Vergi Dairesine borcu olmayan belediye sayısı ise sadece 7’dir. Yani belediyelerin % 75’inin (21/28) Gelir ve Vergi Dairesine toplam borcu yaklaşık 82 Milyon TL’dir. 
Yukarıdaki tabloya göre sormak istiyorum. KKTC’deki belediyelerin suyu yönetecek mali, idari ve kurumsal kapasite ve kabiliyetleri var mıdır?
Takdir okuyucunun!................
