Türkiye, 18 maddelik yeni anayasa değişikliğini oylamak için bugün yedinci kez halk oylamasına gidecek. Yurt içinde 55 milyon 319 bin 222 seçmen, 167 bin 140 sandıkta oy kullanacak
Türkiye'de anayasa değişiklikleri için bugüne kadar 6 kez halk oylamasına gidildi. Kamuoyunda 'referandum' olarak da ifade edilen 1961, 1982, 1987, 2007 ve 2010 yıllarındaki halk oylamalarında, sandıktan 'evet' sonucu çıkarken, 1988'deki halk oylamasında vatandaşların tercihi ise 'hayır' oldu.
'Cumhurbaşkanlığı sistemi'ni getiren 18 maddelik yeni anayasa değişikliğini oylamak için yarın yedinci kez halk oylamasına gidilecek. Halk oylamasında yurt içinde 55 milyon 319 bin 222 seçmen, 167 bin 140 sandıkta oy kullanacak, cezaevlerinde 461 sandık kurulacak.
Seçmen bilgi kağıdı gelmeyen vatandaşlar da oy kullanabilecek. Kağıdı bulunmayıp kütüğe kayıtlı olanlar, ibraz edecekleri kimlik belgeleriyle (nüfus kağıdı, resmi daireler veya iktisadi devlet teşekküllerince verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, ehliyet, evlenme cüzdanı) oy verebilecek.
Üzerinde T.C. kimlik numarası olmayan bir kimlik belgesi ibraz eden seçmenin oy kullanabilmesi için bu belgelerin yanında seçmen bilgi kağıdı veya T.C. kimliğini ispata elverişli belgeyi ibraz etmesi gerekecek.
Seçmenler, YSK'nın ''www.ysk.gov.tr'' internet sitesinden de hangi sandıkta oy kullanacaklarını öğrenebilecek.
Halk oylamasında, 'Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu' filigranlı sarı renkli zarflar ve beyaz renk üstünde 'Evet', kahverengi renk üstünde 'Hayır' ibareleri bulunan iki ayrı renkten oluşan birleşik oy pusulaları ile 'tercih' mührü kullanılacak.
SEÇİM YASAKLARI
Yüksek Seçim Kurulunun (YSK) hazırladığı seçim takvimi kapsamında, halk oylaması için propaganda serbestliği ve bir kısım seçim yasakları 9 Nisan'da başladı. Buna göre, propaganda serbestliği, bugün saat 18.00'de sona erecek.
Oy verme gününden önceki 10 günlük sürede yazılı, sözlü ve görsel basın ve yayın araçları ile kamuoyu araştırmaları, anketler, tahminler, bilgi ve iletişim telefonları yoluyla mini referandum gibi adlarla vatandaşların oylarını etkileyecek biçimde yayın ve herhangi bir surette dağıtım yapılamayacak. Bu sürenin dışında yapılacak yayınların, tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerine uygun olması, kamuoyu araştırmaları ve anketlerin yayınlanması sırasında araştırmanın hangi kuruluş tarafından yapıldığı, denek sayısı ve araştırmanın kim tarafından finanse edildiğinin açıklanması zorunlu olacak.
Oy verme günü saat 06.00'dan 24.00'e kadar alkollü içki satılamayacak, içkili ve umumi yerlerde alkollü içki verilmesi ve içilmesi yasak olacak, eğlence yerleri oy verme süresince kapalı kalacak, eğlence yeri niteliğindeki lokantalarda yalnızca yemek verilebilecek.
Emniyet ve asayişi korumakla görevli olanlardan başka kimse silah taşıyamayacak. Radyolar ve her türlü yayın organlarınca saat 18.00'e kadar seçim ve seçim sonuçlarıyla ilgili haber, tahmin ve yorum yapılamayacak. Radyolarda ve her türlü yayın organlarında 18.00-21.00 saatleri arasında ancak YSK tarafından seçim ile ilgili verilecek haber ve tebliğler yayınlanabilecek.
Bütün yayınlar saat 21.00'den sonra serbest olacak ancak YSK tarafından gerek görülmesi halinde saat 21.00'den önce de yayınların serbest bırakılmasına karar verilebilecek.
Referandumda ne oylanacak
Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini içeren 18 maddelik Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'a göre, milletvekili sayısı 550'den 600'e çıkarılacak, milletvekili seçilebilme yaşı 25'ten 18'e indirilecek.
TBMM ve cumhurbaşkanı seçimleri 5 yılda bir aynı gün yapılacak. Cumhurbaşkanı seçilen kişinin partisiyle ilişiği kesilmeyecek.
Cumhurbaşkanlığına, siyasi parti grupları, en son yapılan genel seçimlerde toplam geçerli oyların tek başına veya birlikte en az yüzde 5'ini alan partiler ile en az 100 bin seçmen tarafından aday gösterebilecek.
Cumhurbaşkanı hakkında, bir suç işlediği iddiasıyla TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilecek.
Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, cumhurbaşkanı tarafından atanacak ve görevden alınacak. Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri, teşkilat yapısı ile merkez ve taşra teşkilatlarının kurulması, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenecek.
TBMM, üye tam sayısının 5'te 3 çoğunluğu ile seçimlerin yenilenmesine karar verebilecek. TBMM genel seçimi ile cumhurbaşkanı seçimi birlikte gerçekleştirilecek.
Cumhurbaşkanının, seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde TBMM genel seçimi ile cumhurbaşkanı seçimi birlikte yapılacak. Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis, seçimlerin yenilenmesine karar verirse cumhurbaşkanı bir kez daha aday olabilecek. Anayasa Mahkemesinin üye sayısı 17'den 15'e düşürülecek.
TBMM'nin bir sonraki seçimi ve cumhurbaşkanı seçimi, 3 Kasım 2019'da birlikte yapılacak.
Liderler nerede oy kullanacak
16 Nisan’da yapılacak referandumda Cumhurbaşkanı Erdoğan İstanbul'da, Başbakan Binali Yıldırım İzmir'de, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de Ankara'da oy kullanacak. Liderlerin 16 Nisan referandumunda nerede oy kullanacakları belli oldu.Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, daha önceki seçimlerde olduğu gibi İstanbul'da sandık başına gidecek. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı İsmail Kahraman Ankara'da, Başbakan Yıldırım ise İzmir'de oyunu verecek. CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu, MHP Genel Başkanı Bahçeli, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, BBP Genel Başkanı Mustafa Destici oyunu Ankara'da kullanacak. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar ve kuvvet komutanları da Ankara'da sandık başında olacak. Komutanlar Çankaya İlkokulu'nda oylarını kullanacak. Başbakan Yardımcıları Tuğrul Türkeş ve Nurettin Canikli oyunu Ankara'da kullanacak. Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş İstanbul'da, Veysi Kaynak Kahramanmaraş'ta, Mehmet Şimşek ise Gaziantep'te oy verecek.