Fileleftheros gazetesi: “Tezlerini Yazılı Sunuyorlar – BM Üç Soruya Yazılı Yanıt Vermelerini İstedi” başlıklarıyla manşet ve iç sayfalarından yer verdiği haberinde, Crans -Montana’da dün başlayan çözüm konferansında BM’nin taraflardan üç soruya yazılı yanıtlarını bugün sunmalarını talep ettiğini iddia etti.
Habere göre BM, taraflardan, “Garantiler ve güvenlik konularında yeni düzenin nasıl olacağı; Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türklerin güvenlik endişelerine nasıl baktıkları ve çözümün uygulanması mekanizması” konularındaki tezlerini yazılı sunmalarını talep etti.
Tarafların dün akşam geç saatlere kadar bu sorulara bugünkü oturumda verecekleri yazılı yanıtlar üzerinde çalıştıklarını belirten gazete, BM’nin ilerleme sağlanacağı konusunda iyimser olduğunu savundu.
Gazete, Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in dün konferansın gerçekleştirildiği alandan ayrılışında gazetecilerin sorunlarını yanıtladığını, konferansın ilk gününün nasıl geçtiği şeklindeki bir soruya, “şu anda ciddi iş yapma zamanı olduğu ve BM Genel Sekreterinin yardımcısı tarafından kendilerine, yarın (bugün) yanıt verecekleri üç soru sorulduğunu” söyleyerek yanıt verdiğini yazdı.
Anastasiadis, BM’nin sorularının “garantiler konusunda alternatif önerilere ilişkin olduğunu” vurguladı.
İlk konuşmalar
Gazete, konferansın ilk oturumunda BM Genel Sekreterinin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Rum Lider Nikos Anastasiadis, İngiltere Savunma ve İstihbarat Genel Direktörü Jonathan Allen, Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Kocias’ın konuşma yaptıklarını yazdı.
Konferansın başlangıcında tarafların bilindik tezlerini yinelediklerini ifade eden gazete, ilk konuşmayı yapan Eide’nin çoğunlukla konferansın gündemine odaklandığını ve sürece ilişkin görüşülmesi gereken üç ana unsur bulunduğunu söylediğini yazdı.

Eide bu üç ana unsuru, “12 Ocak 2017 tarihli açıklama, Mont Pelerin 3’te teknokratların vardıkları sonuçlar ve 4 Haziran 2017 New York açıklaması” şeklinde sıraladı.

Kıbrıslı Türklerin kendi güvenliklerine ve kimliklerini korumaya, Kıbrıslı Rumların ise devletin güvenliğine ve istikrarına ağrılık verdiklerine inandığını vurgulayan Eide, güvenlik başlığının önemini bildiğini sözlerine ekledi.

Habere göre, Akıncı konuşmasında garantilerin Kıbrıslı Türkler için hayati önem taşıdığını belirterek Kıbrıslı Türklerin Kıbrıslı Rumlara güvenmediklerini söyledi ve Rum meclisinin plebisit kararını örnek gösterdi.

Gazete Akıncı’nın ayrıca, güvenlik konusunun iç boyutuna vurgu yaptığını, çözümün uygulanmasının gözlemciliğini yapacak uluslar arası bir örgütün var olmasını desteklediğini, AB’nin Kıbrıslı Türklerin güvenliğini sağlama yetisinden duyduğu kuşkuları belirttiğini ve hiçbir ülke NATO’dan ayrılmazken, AB’den ayrılan ülkeler olduğunu söylediğini iddia etti.

Habere göre, 1960 anlaşmalarının yeniden düzenlenmesi gerektiğini, kaldırılmasının ise söz konusu olamayacağını belirten Akıncı, Kıbrıs Rum tarafının sunduğu güvenlik unsurlarının tatmin edici olmadığını vurguladı.

Gazete, Rum Yönetimi başkanı Anastasiadis’in ise konuşmasında, dört başlıkta yeterli ilerleme sağlandığını, artık güvenlik başlığında da ilerleme kaydedilmesinin gerektiğini söylediğini yazdı.

Habere göre Anastasiadis, iki toplumlu iki kesimli federasyon, Kıbrıslı Türklerin etkin temsiliyeti, AB, önermiş olduğu çok uluslu güç hakkında görüşlerini dile getirirken 1960 anlaşmalarını (garantiler), ve askerlerin varlığını kabul etmediğini ifade etti.
Anastasiadis ayrıca, Nikos Kocias’ın dostluk anlaşması önerisini de izah etti.

Gazete, İngiltere’yi temsilen konferansa katılan Allen’in ise konuşmasında, ülkesinin varılacak her türlü uzlaşıyı kabul etmeye hazır olduğunu belirttiğini ve 2017 yılında bir AB ülkesinde müdahale haklarının varlığının söz konusu olamayacağını ancak Kıbrıslı Türklerin de güvenlik endişelerinin göz önüne alınması gerektiğini söylediğini yazdı.

Türkiye Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun konuşmasında, Türkiye’nin esneklik göstermeye hazır olduğunu ancak Kıbrıslı Rumlara güvenme sorununun bulunduğunu söylediğini iddia eden gazete, Çavuşoğlu’nun ayrıca, “güçlü bir güvenlik sisteminin devamının şart olduğunu, 4 başlıkta yeterli ilerleme olmadığını ve bunların netleşmesi gerektiğini, Kıbrıslı Türklerin etkin katılımı ile Türkiye ve Yunanistan arasında dengenin önem taşıdığını” da dile getirdiğini öne sürdü.

Habere göre Çavuşoğlu ayrıca, güvenlik konusunun görüşülmesini kabul ettiğini ancak “sıfır asker ve sıfır garantilerle müzakerelerin başlayamayacağını” ifade etti.

Son olarak söz alan Yunanistan Dışişleri Bakanı Kocias, garanti anlaşmasının kaldırılmasına ilişkin ülkesinin önerisini sundu ve gelecekteki devlette garantilerin olamayacağını savundu.
Diğer gazeteler ise konuya ilişkin haberlerini şu başlıklarla yansıttılar:

Politis: “Değişiklikle Hemfikirler Nasıl Olacağında Görüş Ayrılığı Var – BM’nin Güvenlik Konusundaki Üç Sorusuyla Yerinde Çalışma – Feltman’ın Soruları Anahtar”.

Alithia: “İlk Gün: İyi Ortam! – Garantiler Konusunda Alternatif Öneriler”.

Haravgi: “Garantiler Konusunda Ellerini Açıyorlar – Üç Soruya Yanıt Verecekler”.