Mülkiyet konusunda öneriler ortaya koyan “Embargoed!” ““Maraş’ı boş bırakmak yerine her iki toplumun da kullanımına açmanın artık zamanı geldi” derken YDP’de Maraş’ın açılmasını istedi

Londra merkezli insan hakları grubu “Embargoed!” mülkiyet konusunda önerilerden oluşan “Kıbrıs Mülkiyet yolu ve Siyasi Barikatlardan Kurtuluş – Bir Britanya Perspektifi” başlıklı bir rapor hazırladı.

“Embargoed!”dan yapılan yazılı açıklamada, Kıbrıs sorununu sona erdirmek ve gelecekte yeni çatışmaların oluşmasını engellemek için, toprak ve mülkiyet konusunda gerçekçi ve uygulanabilir bir yol haritasına ihtiyaç olduğu belirtildi.

“MARAŞ’I AÇMANIN ZAMANI GELDİ”

“Embargoed!” Başkanı Fahri Zihni, “Maraş’ı boş bırakmak yerine her iki toplumun da kullanımına açmanın artık zamanı geldi. Kapsamlı bir çözüm bulmanın imkansız olduğunu tekrar gördük, fakat Kıbrıs halkına, özellikle de haksız ambargolarla arka plana itilen Kıbrıslı Türklere barış ve refah getirmek için aşamalı bir yaklaşımı hiçbir şey engelleyemez. Önerilerimiz, Kıbrıs'taki tüm insanlar için adil, hızlı ve gerçekçi bir çözüm sunmakla birlikte aynı zamanda sağlam yasal dayanaklarla destekleniyor” ifadelerini kullandı.

Öneriler arasında şunlar yer alıyor:

“1979 Üst Düzey Anlaşması’na bağlı olarak Varoşa/Maraş hattı açılmalı ve böylelikle Evkaf da dahil olmak üzere gerçek sahiplerin toprak ve mülklerini tazmin etmesi veya kullanması sağlanmalıdır; siyasi bir çözüm öncesinde veya sonrasında tartışmalı mülklerin çözümü için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Demopoulos kararı uygulanmalıdır; mülkiyet sorununun çözümünde oluşabilecek maliyeti belirlemek için kapsamlı bir mülkiyet araştırması yapılmalıdır. (Dünya Bankası, Kıbrıs'ı yeniden birleştirmenin 20 ile 30 milyar Euro arasında maliyeti olacağını değerlendirmiştir); tartışmalı topraklarda uzun süren hukuki savaşları ve bunların yol açacağı olası silahlı çatışmaları önlemek için bireysel değil, küresel bir mülkiyet çözümü temel alınmalıdır; büyük kapsamlı zorunlu yer değiştirmeler aracılığıyla toplumsal gerilimleri körüklemekten kaçınılmalıdır.”

Açıklamada önerilerin, Kuzey Kıbrıs'taki Britanyalıların ve Britanya’daki Kıbrıslı Türk mülk sahiplerinin görüşlerinin Kıbrıs görüşmelerinde dikkate alınmaması şikayetleri üzerine hazırlandığı belirtildi.

ERHAN ARIKLI

YDP Genel Başkanı Erhan Arıklı, yazılı açıklamasında, BM Özel Danışmanı Espen Barth Eide’nin yaptığı açıklamanın her iki tarafı da idare etmeye yönelik bir açıklama olduğu görüşünü ifade etti ve BM’nin görüşmeleri devam ettirme arzusunda olduğunun anlaşıldığını kaydetti.

Arıklı, Türk tarafının, “BM Parametreleri bitmiştir” şeklindeki açıklamasının altını doldurmak zorunda olduğunu, bunun için ilk etapta acilen Kapalı Maraş’ı iskâna açmanın adeta mecburiyet olduğunu savundu.

Hükümetin bu konudaki inisiyatif üstelenerek bir an evvel gerekli alt yapıyı oluşturmak zorunda olduğunu kaydeden Arıklı, 43 yıldır çürümeye terk edilmiş bu şehrin bu şekilde kalmasının kimseye bir faydası olmayacağını hatırlattı.

Arıklı, “Maraş, Vakıfların müktesep hakları baki kalmak kaydı ile Türk yönetiminde,
BM gözetiminde, özel statüde eski mal sahiplerinin iskânına açılmalıdır. Bunun için hak sahiplerine bir yıllık bir süre tanınmalı, bu sürenin sonunda başvuru yapılmayan gayrimenkuller şeffaf bir ihale ile satılmalı ve buradan gelecek gelir, Taşınmaz Mal Komisyonu’nun bütçesine aktarılmalıdır” ifadelerini kullandı.

Maraş’ın bu şartlarda iskâna açılmasının BM’nin kararlarına aykırı olmadığını kaydeden Arıklı, Maraş’ın iskâna açılmasıyla sadece tamirat için ekonomiye girecek paranın 2 milyar dolar olacağını iddia etti.

Sadece arazi değeri 100 milyar dolar olan Maraş’ta tamir edilmeyi bekleyen yaklaşık 4 bin 496 konut, 3 bin işyeri, 99 eğlence merkezi, 25 müze, 43 resmi daire, 8 okul, 9 ibadet yeri, 24 sinema, 22 banka, ve 2 spor tesisi bulunduğunu kaydeden Arıklı, bunun yanı sıra Maraş’ta 10 bin yatak kapasitesine sahip, 45 otel, 60 apart otel 380 yarım inşaat bulunduğunu ifade etti.

Arıklı, YDP’nin Maraş konusunda çok ciddi hazırlıklar yaptığını kaydederek, hükümetin bu konuda inisiyatif üstlenmez ve Maraş’ı iskana açmazsa YDP’nin iktidara geldiği an ilk icraatının Maraş’ı açmak olacağını da ekledi.