Japonya’da 2011 yılında yaşanan devasa tsunami felaketini hatırlıyor musunuz? 9 şiddetinde dev bir depremle sarsılan ülke, bu depremin ardından çok daha büyük bir felaket olan tsunamiyi yaşamış ve ardından şehirde bulunan Fukuşima Nükleer Santralinin soğutma sistemi tsunami yüzünden bozulduğu için Çernobil benzeri bir radyasyon felaketi ile sarsılmıştı.

Japonya, toplanma konusunda en başarılı ülkelerden olduğu için yalnızca 6 senede felaketi hiç yaşanmamış gibi ortadan kaldırmayı başardı. Yine de sayısız insanın ölümü ve yaşanan dramatik olaylar, Japonya'yı çok zor duruma sokmuştu.

Bunca yıldan beri depremin ve tsunaminin sebebini araştıran bilim insanları, sonunda olayın gerçek sebebini bulmuş olabilirler. Bilinen en güçlü depremde bile en fazla 20 metre kayan deniz tabanı bölgesi, tsunaminin yaşandığı 9 şiddetli depremde 30-50 metreyi bulmuş ve okyanusun tabanında çok büyük bir boşluk oluşturarak Japonya sahillerine doğru giden büyük dalgaların oluşmasına sebep olmuş. Normalde bir deprem oluştuğunda kayma 20 metre de olsa, elastik bir açıda olduğu için suyun etkisi azalabiliyor. Tohuku merkezli Japonya depreminde bu oran dik bir şekilde gerçekleşerek okyanus tabanında yarık açma şekliyle ilerledi.

Depremi oluşturan tüm faktörler bununla da sınırlı değil. Yapılan araştırmalara göre depremi oluşturan fay hattının çok ince olduğu gözlemlendi. Hatta öyle ki depremin oluştuğu bölgede fay hattı 5 metrelik bir inceliğe sahip. Gözlemlenen araştırmalara göre dünya üzerindeki en ince fay hattı olarak gözüken Tohuku fay hattı, alt katmanlarda yaşanan depremin sarsıntısını olduğu gibi yüzeye yansıtıyor. Dünyanın en tehlikeli fay hatlarından birisi olan San Andreas fay hattının kalınlığı bile birkaç bin kilometreye çıkabiliyor.

Jeologlar, depremin etkisini bu ince fay hattının hissettirdiğini belirtiyorlar. Fay hattını dolduran çok ince kumdan oluşan kil tortuları da, sanki birer motor yağı gibi yer kürenin rahatlıkla hareket etmesine izin verdi. Japonya bu araştırmaları yaparak, bir daha böyle bir felaket yaşanmasın diye dalgakıran gibi pek çok güvenlik önlemleri aldı.