Yunanistan’a tarihi ziyaret gerçekleştiren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Yunan mevkidaşı Prokopis Pavlopulos ve Aleksis Çipras'la yaptığı görüşmede “Lozan” depremi yaşandı.


Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Yunan Cumhurbaşkanı Prokopis Pavlopulos’la yaptığı görüşmede Lozan Antlaşması'nın güncellenmesi gerektiği görüşünü yineledi, Pavlopulos'un yanıtı 'Antlaşmayı gözden geçirme ya da değiştirme gibi bir kavramı kullanmıyoruz' oldu.

Bu tartışma, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras'ın ortak basın açıklamasında da sürdü.

Cumhurbaşkanı Erdoğan mevkidaşı Pavlopulos ile görüşmesinde, 1923'te Türkiye ve Yunanistan ile diğer taraflar arasında imzalanan Lozan Antlaşması konusunda 'halen anlaşılmayan bazı incelikler' olduğunu söylemişti.

Batı Trakya'daki Türklerin ayrımcılığa uğradığını belirten Erdoğan, şu ifadeleri kullandı:

'Lozan, Türkiye ile Yunanistan arasında yapılmış bir anlaşma değildir. 11 taraf ülkesi vardır. Bu 94 yıl içinde dünya adeta yeniden kuruldu. Türkiye ile Yunanistan arasında da birçok şey değişti. Lozan'da buradaki Türklerle ilgili Müslüman azınlık ifadesinin geçtiğinden bahsediyorsunuz. Doğrudur ama Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde Türk ifadesi geçmektedir.'

'Batı Trakya'da Türk kelimesinin yazılmasını hazmetmek bile mümkün değil' diye konuşan Erdoğan, bölgedeki halklara yatırım konusunda gereken desteklerin verilmediği ve ayrımcılık yapıldığını, Türkiye'deki Rum vatandaşların ise böyle bir muamele görmediğini söyledi.

Erdoğan sözlerine şöyle devam etti:

'Batı Trakya'da yaşayanlar bugün ne yazık ki seçtikleri tarafından değil atanan bir
başmüftüyle yönetiliyor. Türkiye'deki Patrik atanmaz, Sen Sinod Meclisi seçer.

Demek ki Lozan uygulamada değil.'

Yunanistan Cumhurbaşkanı Pavlopulos'un 'Varolan sözleşmeye yeni anlam içeren bir metin ekleyebiliriz ancak bir antlaşmayı gözden geçirme ya da değiştirme gibi bir kavramı kullanmıyoruz. Büyük bir samimiyetle bunu anlamanızı arzu ediyorum' yanıtını vermesi üzerine, Erdoğan şu yanıtı verdi:

'Ben siyaset hukukunu iyi bilirim ve siyaset hukukunda anlaşmaların güncellenmesi gibi bir şart vardır ve biz bunları yaparız.'

Türkiye engel olsaydı 'Yunanistan'ın NATO'ya giremeyeceğini' söyleyen Erdoğan, Kıbrıs görüşmelerine de değindi.

'Yunanistan gibi Türkiye de garantör ülkedir' diyen Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:

'Kıbrıs görüşmelerinde işin çözüme kavuşması gerekirken, alınan kararlar uygulanmadı. Bir mesele de, Batı Trakya'daki soydaşlarımızın oradaki haklarının korunmasıdır. 65 yıl aradan sonra biz buraya çok farklı bir heyecanla geldik. Ama birileri maalesef bu ziyareti provoke ediyor. Binaların kapılarına çizilen işaretlerden dağıtılan broşürlere kadar.

'Bizde bir kara parçasından bir tarafa bağırıldığı zaman duyulur. Öyleyse aramızdaki siyasi, kültürel, askeri ilişkileri, stratejik konseyi güçlendirerek devam ettirmek lazım.'

ÇİPRASLA GÖRÜŞME

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Başbakanlık binasında Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras ile ortak basın toplantısı düzenledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'nin uzun yıllardır PKK, DHKP-C, DEAŞ ve Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) sanıklarının iadesine ilişkin, gibi eli kanlı çetelerle mücadele ettiğine dikkati çekerek, şunları söyledi:

'Bizim için özellikle 15 Temmuz gecesi demokrasimize kasteden, 250 insanımızı
şehit eden FETÖ militanlarının adaletle yüzleşmesi büyük önem taşıyor. Tabii FETÖ'cü şahısların Türkiye'ye iadesiyle ilgili Sayın Çipras ile ta olaydan hemen sonra başlattığım görüşmede ve bugün de yine bu basın toplantısı vesilesiyle Yunan yargısına benim bir çağrım var, o da şudur: Gecikmiş adalet, adalet değildir. Lütfen bu konuyla ilgili kararı, gerekirse adalet bakanlarımız da devreye girmek suretiyle görüşerek, Türkiye'de biliyorsunuz işkence, idam, böyle bir şey söz konusu değil. Bunların Türkiye'ye iadesi de mümkündür çünkü bunlar bir darbe gerçekleştiren kişilerdir.'

'LOZAN İLE İLGİLİ TANIM'

Erdoğan, bir konuya daha değinmek istediğini belirterek, 'Son zamanlarda özellikle Yunanistan'da gündeme gelen 'Lozan ile ilgili tanım' ve 'Lozan'ı tanımlama şekli'. Bir defa bu işi iyi anlamak gerekiyor. 'Lozan' deyince, Türkiye ile Yunanistan arasında bir anlaşma değildir.' dedi.

Lozan'ın 11 ülkenin katılımını kapsayan bir anlaşma olduğuna dikkati çeken Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti:

'Peki, Lozan sadece Ege'yi mi kapsıyor? Ege'nin dışında Lozan'la ilgili hiçbir şey yok mu? Batı Trakya'daki azınlıkların hukuku yok mu? Şimdi buradaki azınlıkların hukukunu bu anlaşmayla biz nasıl teminat altına alacağız? Şu anda 150 bin Batı Trakya'da Müslüman, Türk, Pomak azınlık var. Bunların hukukunu herhalde araştırmak, korumak özellikle de Yunanistan'daki yönetimin görevi olsa gerek.

'ÖNÜNÜ AÇALIM BU İŞİN'

Erdoğan, bir diğer önemli konunun da özellikle inançların yaşanması noktasındaki
sıkıntılar olduğunu vurguladı.

Hala 'başmüftülük' meselesinin çözülemediğini ifade eden Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:

'Orada başmüftünün seçimle değil, atamayla geldiğini görüyoruz. Lozan ne diyor? Lozan, 'seçim' diyor. Aynı şey Türkiye için de geçerli. Türkiye'de şu anda patrik seçimle gelir. Neresi seçer? Sen Sinod Meclisi seçer. Bakın, Sen Sinod Meclisi, patriği seçmekten düşmüştü, ben o zaman Sayın Patriğe haber gönderdim. 'Bize bu noktada bazı isimler gönderin. Biz onları Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı yapalım. Ve onlar Sen Sinod Meclisi'ne böylece girmiş olsunlar, sizdeki seçim de gayrimeşru değil, meşru olsun.' dedim. Bize isimler geldi, 7'ydi, ben bu çağrımı yaptığımda 17'ye çıktı. Şu anda 17 tane Sen Sinod Meclisi'nin bu noktada dini görevlileri var.
Daha da ileri gideceğim. Mesela patrik yurt dışına çıkmak istese Lozan'a göre Eyüp Kaymakamlığının müsaadesiyle çıkabilirdi ama biz bunu bile bir kenara koyduk, 'Patriklik makamı farklıdır.' dedik, önünü açtık fakat Batı Trakya'da şu anda atanmış bir başmüftü var ama biz atanmışla yapmıyoruz bu işi, seçilmişle yapıyoruz. Lütfen artık önünü açalım bu işin.”

ÇİPRAS

Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, iki ülke arasındaki ilişkilerin halkların ihtiyaçlarına göre güncellenmesi gerektiğine vurgu yaparak, 'Ancak bu modernleştirme sadece Lozan Anlaşması'na mutlak saygı çerçevesinde gerçekleştirilebilir. Bu anlaşmanın güncellenmesi söz konusu olamaz.' dedi.
İki ülke arasındaki diyalog kanallarının güçlendirilmesi çağrısı yapan Çipras, 'Aramızdaki güven ilişkisini tesis etmeliyiz. Bugün, anlaşmazlıkların arkasında saklanmak için değil, bunları halletmek için bir araya geldik.' ifadesini kullandı.

' SÖZ KONUSU OLAMAZ'

Darbe girişimi ardından Yunanistan'a kaçan darbecilerin iadesine ilişkin ise Çipras, şunları söyledi:

'Bu konunun Yunanistan yargısını ilgilendiren bir konu olduğunu belirttim. Yunanistan'da bir Avrupa ve hukuk devleti olarak, yargı ve yürütme birbirinden bağımsızdır. Yunanistan ve Yunan halkı da demokrasiye verilen darbelerden son derece rahatsızdır. Demokratik hükümetleri desteklemekten başka bir şey düşünülemez. Bizim darbecilere kapılarımızı açmamız söz konusu dahi olamaz.'
Çipras, iki ülke arasındaki ilişkilerin halkların ihtiyaçlarına göre güncellenmesi gerektiğine vurgu yaparak, 'Ancak bu modernleştirme sadece Lozan Anlaşması'na mutlak saygı çerçevesinde gerçekleştirilebilir. Bu anlaşmanın güncellenmesi söz konusu olamaz.' dedi.