Bir ekonomik kavram olarak istihdamı üretim faktörlerinin gelir sağlamak amacıyla çalışması ya da çalıştırılması olarak özlü bir şekilde tanımlayabilir miyiz?
Kesinlikle evet..
Zira biliyoruz ki bir ülkenin ürettiği toplam mal ve hizmet miktarı yani milli geliri ile o ülkenin işe koşup çalıştırabildiği üretim faktörleri sayısı arasında aynı yönlü bir ilişki vardır.
Klasik ve neo klasik iktisatçılara göre ekonomide kendiliğinden işleyen otomatik bir mekanizma vardır.Bu mekanizma ile tüm üretim faktörlerinin kullanıldığı düzeyde ekonomi dengeye gelecektir.
Eğer bir ekonomide üretim faktörlerinin tümü çalışıyor ve üretime katılıyorsa biz bu ekonominin tam istidam durumunda olduğunu ya da tam istihdama ulaştığını söylüyoruz.
Tam istihdamın gerçekleşmiş olduğu bir ekonomide mevcut çalışma koşullarında ve cari ücret düzeyinde çalışmak isteyen tüm emek sahipleri iş bulabildiği gibi ülkenin mevcut sermaye malları stoku ve tabiat faktörü de tamamen üretime katılmış durumdadır.
Böylece ekonominin mevcut üretim potansiyelinden tamamen yaralanılmakta ve atıl(boşta,çalışmayan) kapasite bulunmamaktadır.
Bu teorik bir durumdur.
Eksik istihdamda ise üretim faktörlerinin bir kısmı üretime katılmamaktadır.
Bunun nedeni talep yetersizliğidir.
Malların bir kısmı satılamıyor stoklar artıyorsa ekonomide talep azlığından söz edilir.Bu durumda müteşebbisler talep üretildiği kadar mal üretecek , üretim hacmini daraltacaklardır.
Mal üretiminin azalması bir kısım iş gücünün işsiz kalması demektir.
Bu da bildiğimiz gibi eksik istihdamdır.
Aslında insanların ihtiyaçları sonsuz olduğu için atıl(çalışmayan) faktörlerin de üretecekleri mal ve hizmetlere istek vardır.
Fakat her istek talep değildir.İsteklerin talep halini alabilmesi için satın alma gücü ile desteklenmesi gerekir.
Toplumda fertlerin gelirleri artınca istekler satın alma gücü ile desteklendiğinden talep artacaktır.
Bu da daha çok mal ve hizmet satılmasına stokların erimesine imkan verecektir.
Stokların azaldığını gören müteşebbisler üretim hacmini genişletecekler ve bunun için işsiz ve boşta kalan faktörleri istihdam edeceklerdir.Bu da ekonomiyi tam istihdama doğru geçirmiş olacaktır.