Yazı dizimi ilk kez okumaya başlayanlar için kısa bir açıklama yapmalıyım. Şöyle küçük bir hatırlatma da diyebiliriz.
Geçen yılın aralık ayında şekillenmeye başlayan 2018 programında Gagauz Dili ve Edebiyatının olduğunu duyunca çok heyecanlanmıştım. Tıpkı Ahıska Türklerinin kullandıkları Türkçeyi incelediğimiz yıl gibi...
KIBATEK'in ( Kıbrıs Balkanlar Avrasya Türk Edebiyatları Kurumu) kurulduğu 1998 yılından beri ( ilk üyelerden biri olarak ) bu kurumda, ülkem KKTC'yi temsil etmenin, kurumuma hizmet vermenin gurur ve onurunu taşıdım. Tam 20 yıl olmuş... Sanki dün gibi...
KIBATEK 1998 yılında kurulduğunda sadece 13 ülke katılımıyla yola çıkmıştı. 20 yıl sonra, bugün üye sayısı 47'ye yükselmiştir. Bu gerçekten çok büyük bir başarıdır.
Amaçları arasında en önemlisi de Türkçenin konuşulduğu ülkelerde yapılan çalışmalar, genellikle üniversite ve dernekler bazında, devlet başkanları, elçiler ve milletvekilleri , çok sayıda akademisyen türkolog ( profesör, doçent, dr...) ve şair- araştırmacı- yazar özelliği taşıyan kişilerden oluşmaktadır. Her yıl ikisi Türkiye'de biri de yurtdışında olmak üzere en az üç etkinliğe imza atılmaktadır.
Katılımcılar, genellikle gidilen ülke ya da kendi ülke edebiyatlarının şair, yazar ve araştırmacı kimliklerini, toplumlarının sosyo- kültürel yönlerini, dil ve söyleyişlerini hazırladıkları bildirilerle ortaya koyup tanıtırlar. Şiir şölenleri yapılır, ülkeler arasında dostluk köprüleri kurulur. Etkinlik sonrası sunulanlar kitap haline getirilir. Bu arada farklı diller arasında ŞİİR ÇEVİRİLERİ gerçekleştirilir.
4 Mayıs gününü anlattığım 1. Bölüm ve 5 Mayıs gününü anlattığım 2. Bölümden sonra sıra çok etkinlikli, çok hareketli geçen 3. Bölümde... Aşağıda belirttiğim gibi dolu dolu geçen iki gün... başdöndürücü, nitelikli ve çok keyifli gün ve saatler...
6 Mayıs 2018 Pazar :
KIBATEK uluslararası heyetimizin Kazayak küü Büyük Türkiye Parkı'nın açılış törenine ve Gagauzyeri Televizyonu'nun canlı yayınına katılımı.
Parkta gündüz ve gece düzenlenen Hederlez (Hıdırellez) yortusu etkinliklerine katılım.
7 Mayıs 2018 Pazartesi :
Saat: 10.00 : KIBATEK uluslararası heyetimizin Kazayak Küü İlköğretim Okulu'nu Ziyareti. Okulda Gagauz Dili derslerine katılım.Öğrenci ve öğretmenlerle sohbet.
Saat: 12.00 Gagauz Özerk Bölgesi Başkanı Dr.İrina Vlah'ın KIBATEK uluslararası heyetini kabulü.
Saat : 14.00 KIBATEK uluslararası heyetinin Gagauz Milli Parkı'nda Dionis Tanasoğlu,Nikola Babaoğlu,Stephan Kuroğlu,Dimitri Karaçoban,Mihail Eminescu,A.Puşkin,Gavril Gaydarcı,Nursultan Nazarbayev,Haydar Aliyev ve Süleyman Demirel'in anıtlarını ziyareti.
Saat: 15.00 Komrat Atatürk Kütüphanesi'ni Ziyaret. Müdür Vasilisa Tanasoğlu'nun KIBATEK heyetimize birifingi.KIBATEK şair ve yazarlarının kütüphaneye kitaplarını hediye etmeleri.
Saat 16.00 : Etno Turistıc Kompleks 'Gagauz Sofrası' nı Ziyaret.
Saat 17.30 : KIBATEK uluslararası heyetimizin Beşalma Küü Dimitri Karaçoban Müzesi'ni ziyareti.
Müzede Beşalma küü şair-yazarı Maria Kalpaklı'ya (Mercanka) KIBATEK onur plaketinin takdimi.
Saat: 20.00 Kazayak'ta Şölen Gala Yemeği:
6 MAYIS
Pazar sabahı çabucak kahvaltı edip parkın açılışına gideceğiz. Dün akşamki yemekte, PAZAR AYİNİNE katılmak isteyenlerin 9.00 gibi KİLİSE'ye gidebileceği söylendi. Çünkü açılış 11.00 sıraları Moldovya Devlet Başkanı ve Gagauz Özerk Cumhuriyeti Başkanı Dr. İrina Vlah tarafından yapılacaktı. Çok sayıda Gagauz vatandaş, Bulgaristan, Ukrayna ya da Rusya'dan bu açılışa gelmiş.
KAZAYAK KÖYÜ, aylardır bu açılışa hummalı bir biçimde hazırlanıyordu. Özellikle Türkiye'nin farklı şehirlerinden, Ankara'nın semtlerinden, belediye ve çeşitli kuruluşlardan, Gagauzya işadamlarından o kadar çok destek ve yardım görmüşlerdi ki; onlara minnettarlıklarını göstermek için gece gündüz demeden çalışmışlar.
YENİ TÜRKİYE PARKInın açılışı HIDRELLEZ'e ( Gagauzlar EDERLEZ diyor ) denk getirilmiş ve kocaman bir ŞÖLEN gibi, binlerce insan tarafından mutlulukla, neşeyle açılmıştı.
Elbette bu etkinlikte de en büyük pay Gagauzların koruyucusu RAFET Bey ve eşi İvana KÖKSAL'a aitti. Rafet Bey, 16 yıldır eşi İvana Hanımla evli. Bir kızları var. TRT de uzun yıllar çalışmış, belgesellere imza atmış, ömrünün Gagauzlara adamış bir güzel insan. Eşi milletvekili... İvana Hanım ile sanki bu toplumu yüceltmeye, geliştirmeye ve sonsuza kadar yaşatmaya ANT İÇMİŞLER GİBİ davranıyorlar.... Türkiye'den ve dünyanın dört bir yanından yardım alıyorlar...
Son ana kadar Kazayak Köyü Belediye Başkanı Gregory KÖR , hep gülümseyen yüzüyle Belediye Başkan yardımcısı ve Belediye Meclis üyesi kadınlar eksik ne var diye durmadan koşuşuyorlardı...
Önce kiliseye gittik. Gagauzlar Ortadoks Kilisesine bağlılar. Çok sayıda kadın, erkek ve çocuklardan oluşan halk, kilise önünde dualarıyla içeri girdiler. Biz de yanlarında yer aldık. Genç bir papaz sabah vaazında sevgi, saygı ve iyiliklerden; birleşme ve dayanışmadan söz ediyor. Gençlerin iyi eğitilmesinin önemini vurguluyor. Türk olmanın gururunu anlatıyor. Şaşkınım... Bir kilisede Türkçe vaaz veren üstelik bu kadar güzel bir vaaz veren papaza hayranlık duyuyorum. Papaz sözünü ' NE MUTLU TÜRKÜM DİYENE' diyerek tamamlıyor.
Derken 11.00 de parkın açılışı yapılıyor. Yemyeşil ağaçlarla bezeli bir park. Dinlenme yerleri, çocuk parkı, kafeler olan kocaman alanda platform hazırlanmış. Törenlerle başlayan açılış eğlencelerle, koro ve solo müzikgösterileriyle, halk danslarıyla gece yarısına kadar sürüyor. Türkiye'den gelen müzik grupları ve kardeş belediyelerin folklorları ekipleri de harika gösteriler sunuyor. Halk doyasıya eğleniyor. Herkes çok mutlu... Güzel bir iş başarmanın kıvancı yüzlerinden okunuyor.
Gecede Gagauzların TARKAN'ı diye takdim ettikleri pop müzik sanatçısı BEN BİR GAGAUZUM şarkısını okuyor. Nakarat bölümlerinde yüzlerce insan haykırıyor...
' Ben bir Gagauzum
Gagauz kalcam
Nereye de gitsem
Gagauz kalcam
Gagauz duuğdum
Gagauz ölcaam '
Şarkıyı dinlerken gözlerim doluyor. ' Tanrım sen bu insanları koru...' diye dua ediyorum. Yanımda Kazayak Köyünden artık tanış olduklarım var. O kadar sıcak ve içten davranıyorlar ki! Acıktım mı, susadım mı, bir şey ister miyim? soruları ardarda sıralanıyor.
Yorgun ama mutlu uyuyoruz. Yarın yoğun bir gün daha yaşayacağız.
7 MAYIS pazartesi...
Sabah kahvaltı sonrası Kazayak Köyü İlköğretim Okuluna gidiyoruz. Milli oyunlarla karşılanıyoruz. Öğrenciler şiirler okuyor. Kocaman, sıcacık bir ekmek ve tuz getiriliyor. Hepimiz ekmekten koparıp tuza banıp yiyoruz. Sevgi, kardeşlik ve dostluk adına.
Sonra sınıflara giriyoruz birer ikişer... Öğretmenler Türkçe bir konu işliyorlar. KAZAYAK Köyünün özellikleri, sevgi, yardımlaşma anlatılıyor. Kullandıkları Türkçe çok sade, kolay anlaşılıyor. Köy yerine Küü diyorlar mesela... Öğrenciler çok sevimli, sempatik... Sade ve güzel bakışlı... Üstleri başları çok temiz. Öğretmenlerle de sohbet ediyoruz. Okul kitaplığı için kitaplarımızdan hediye ediyoruz ve ayrılıyoruz.
Saat: 12.00 Gagauz Özerk Bölgesi Başkanı Dr.İrina Vlah , KOMRAT'ta ( başkent) KIBATEK uluslararası heyetini kabul ediyor. Bizi kocaman bir salona alıyorlar. Hiç bekletmeden başkan geliyor. Sarışın, düz saçlı, sade giyimli İRİNA Hanım çok candan davranıyor. Ayrı ayrı hatır soruyor, ilgileniyor. Kendisine BAYRAK ve hediyelerimizi sunuyoruz. Kitaplarımızdan veriyoruz. Çok uzaklardan ülkesine gelen bizlere teşekkür ediyor.
Ardından Gagauz Milli Parkına yürüyoruz. Parkın hemen girişinde Süleyman Demirel'in büstünü görüyoruz.
KIBATEK uluslararası heyeti olarak Gagauz Milli Parkı'nda / KOMRAT Devlet Üniversitesi Parkı/ Dionis Tanasoğlu,Nikola Babaoğlu,Stephan Kuroğlu,Dimitri Karaçoban,Mihail Eminescu,A.Puşkin,Gavril Gaydarcı,Nursultan Nazarbayev,Haydar Aliyev ve Süleyman Demirel'in anıtlarını ziyaret ediyoruz.
Ardından Saat: 15.00 Komrat Atatürk Kütüphanesine gidiyoruz, kitaplarımızdan veriyoruz. Müdür Vasilisa Tanasoğlu'nun KIBATEK heyetimize birifing veriyor.
Artık biraz dinlenmeyi hak ediyoruz. Saat 16.00 : Etno Turistıc Kompleks 'Gagauz Sofrası' nı ziyaret ediyoruz. Proje yapıp Avrupa Birliğinden yardım alınarak yapılmış bir turistik yer.... Yakında otel olarak da hizmete girecekmiş. Yemyeşil ağaçlar, çiçekler, minik fıskiyeli havuzlar, heykellerle süslü bir minyatür otel.... Gagauz mutfağının tatları... Gerçekten dinleniyoruz.
Saat 17.30 : KIBATEK uluslararası heyetimizin Beşalma Küü Dimitri Karaçoban Müzesi'ni ziyareti. Müzede yok yok... Eskiden kullanılan eşyalar, karasaban, pulluk, mutfak eşyaları, giysiler, tablolar... Eski kitaplar... Üzüm ezilen taş tekneler ve her türlü araç gereç...
Müzede Beşalma küü şair-yazarı Maria Kalpaklı'ya (Mercanka) KIBATEK onur plaketinin takdimi.
Akşam yemeği, Kazayak'ta kapanış şöleniyle sona eriyor...
Yarın sabah UKRAYNA'ya doğru yola çıkacağız. Geceden valizlerimizi kapatıyoruz. Moldovya ve Gagauzlara VEDA zamanı... Biliyorum onları çok özleyeceğim. Sesleri, söyleyişleri ve sıcacık gülümsemelerini hep hatırlayacağım...
( devamı haftaya... Ukrayna...)