Sokakta sıkça kullanılan bir tabirdir “patates olmak”. Bir kişinin kötek yemesi, ya da bir işin olmaması, yatması anlamında da sıkça kullanılır. “Bu iş patates oldu” denir.
Son günlerde neredeyse bu ülkenin narenciyeden sonra en önemli ve tanınan ürünü olan patatesin fiyatları öyle bir aşamaya geldi ki, insan “bu kez gerçekten patates olduk” demekten kendini alamıyor.
Fiyatı 20 lirayı aşan patates fiyatları neredeyse altınla yarışır hale geldi. Fiyatlar bu noktaya gelince herkes birbirine “ne oluyor, patates yemek de mi hayal oldu” diye sormadan edemez hale geldi.
Allah’ın patatesine de yükselen döviz fiyatını gerekçe gösteremeyeceğinize göre bu işe mantıklı bir izah gerekiyor.
Zira eğer döviz fiyatlarını gerekçe gösterirseniz markette fiyatı 20 lirayı aşan patatesi, üreticinin elinden nasıl 1.5 TL’ye aldığınızı da açıklamak gerekir. Yüzde 100, 200, 300 değil, yüzde 2000’lere varan bir kar marjını herhalde kimse izah edemez.
Tüm gözler patateste oynanan bu tuhaf oyuna çevriliyken, nihayet Tarım Bakanı Erkut Şahali bir açıklama yaptı.
Sayın Bakan, ürün azlığı nedeniyle, toptancıların 1.20 ile 1.50 lira arasında satın aldıkları patatesleri daha yüksek bedellerle satışa sunarak, piyasadaki fiyatların oluşmasına yol açtıklarını kaydetti.
Şahali, 4 milyon TL’nin altındaki ihalelere yurt dışındaki firmaların katılamaması gibi Kamu İhale Yasası hükümlerinin yarattığı olanaksızlıklar ve Toprak Ürünleri Kurumu’nun yeterli mali kaynağı olmaması nedeniyle, bu yüksek fiyat uygulamasına bugüne kadar müdahalede bulunma imkanı yakalanamadığını kaydetti.
Ancak hemen peşinden, konuyla ilgili talimat verdiğini de ekleyerek tüketicinin daha makul fiyatlarla patates ürününe erişimini sağlamak üzere Toprak Ürünleri Kurumu’nu görevlendirildiğini kaydetti.
Bu yıl rekoltede de 10 bin ton gibi bir düşüş olduğunu ifade eden Bakan Şahali, Türkiye'den veya 3. ülkelerden ivedi patates tedariki için çalışmalarını sürdürdüğünü kaydetti.
Yani allem oldu, kallem oldu, patatesin vatanı diyebileceğimiz Kıbrıs, patates ithal eder konuma geldi.
Gerçekten bu başarı (!), eşine az rastlanan bir durumdur. Bu duruma ne kadar şaşırsak az gelir.
Dün gece Ada TV’de Erçin Şahmaran’ın konuğu olan eski Tarım Bakanlarından Sami Dayıoğlu, bunu eleştirerek, “Madem TÜK görevlendirildi, bugüne kadar neden beklendi” diye sordu. Fiyat 20 lirayı aşınca, daha doğrusu mutfak alev alınca harekete geçen hükümete sert eleştiriler yöneltti.
Bir avuç toptancının elinde bu ülkenin üreticisinin de tüketicisinin de nasıl oyuncak olduğunu şaşırarak izliyoruz.
Başlıkta söylediğimiz gibi kelimenin tam anlamıyla KKTC ekonomisi patates olmuştur. Bu ve bunun gibi pek çok meselede en önce alınması gereken tedbirler zamanından alınmadığı için bedeli de ne yazık ki çok ağır oluyor.
Ne demişler, “en iyi tedavi tedbirdir.” Eğer sizi o tedbiri zamanında almazsanız hem kendinizi, hem de bu halkı daha çok patates edersiniz. Bizden söylemesi…