Geçtiğimiz Ağustos ayından bu yana ciddi bir ekonomik kriz var.
Tabi ki ekonomik zorluk her dönemin sorunu.
Fakat son dönemde, ülke genelinde, tüm sektörlerden, vatandaşın günlük yaşamına kadar, ekonomik darlık hissedildi.
Kriz geçti mi, bitti mi, elbette hayır.
Bizim olmayan krizin ortaya çıktığı günlerde, Başbakan Erhürman, Merkez Bankası Başkanı Rifat Günay ile görüşmüş ve kısa bir de açıklama yapılmıştı.
Merkez Bankası Başkanı Rifat Günay açıklamasında, özetle şunları söylemişti;

'Merkez Bankası'nın görevi bankacılık sektörünü denetlemek ve düzenlemek. Bir problem olmadığını gördük. Hiçbir sorun yok, hiçbir kısıtlamaya gerek yok. Bankalarımız sapasağlam.'
Geçtiğimiz Çarşamba günü, KKTC Merkez Bankası Başkanı Rifat Günay, KKTC Bankacılık sektörüne dair bir bilgilendirme toplantısı düzenledi.
KKTC Merkez Bankası Başkanı Günay;
'2018 yılı bankacılık sektörü ve KKTC için oldukça zor oldu. 2018 yılı itibarıyla döviz kurları kademeli artış gösterdi ve Ağustos ayında bu bir şoka dönüştü.
Güvensizlik ve belirsizlik ortamının ortadan kaldırılabilmesi için hükümetle diyalog ve koordinasyonu sağlayarak, bir takım çalışmalar yaptık. Hükümet yetkilileri bankaları ve vatandaşı korumak için bir dizi önlem aldılar.
Bankaların, Merkez Bankası'ndan alabilecekleri borç limitini 750 Milyon TL'den, 1 Milyar TL'ye yükselterek, bankaları koruma altına aldık. Vatandaşın kredi taksitlerini ödeme zorluğunu azaltmak için tüketici kredilerinde vade uzatma yaparak, kolaylık sağlandı.
Bankacılık sektörü KKTC'nin en önemli sektörlerinden biridir. Bankacılık sektöründe her şey tamamıyla kayıt altındadır. Zor bir yılı iyi bitirdik. KKTC'de 2'si kamu eliyle yönetilen, 14'ü özel sermayeyle yönetilen ve 5'i de şube bankası olmak üzere toplam 21 banka var.
Bankalar yurt dışında sermaye bulundurmak zorundadır. Fakat hiçbir banka yurt dışına para kaçırmamaktadır. Denetimimiz dışında olan sadece kooperatifler ve onların verdikleri krediler vardır.
Faiz yasasında esas olarak üzerinde durduğumuz, müşteri en başından ne kadar ödeyeceğini bilmeli. Şeffaflık gereği sözleşmeler açık olmalı, her konuyu vatandaş anlamalı, bilmeli. AB'de faiz sınırlaması yok. Rum tarafı 1999' da kaldırmış. Sadece bankalar dışındaki finans sağlayıcılara bir faiz sınırlaması uygulanıyor. Türkiye de araç kiralarken bile kredi notuna bakılıyor. Burada da böyle bir sistem kurmak istiyoruz.
Ekonomik önlemler alındığı zaman, dövizle borçlanmanın yasaklanması için bir önlem gündeme geldi. Fakat böyle bir engelleme yapılmadı.'
Merkez Bankası Başkanı Günay'ın açıklamaları özetle böyleydi.
Bu toplantıya dair notlar aldım, şimdi de onları paylaşmak istiyorum.
Tabi ki bankacılıkla ilgili rakamlar, oranlar, tablolar, daha çok teknik konular.
Benim esas olarak altını çizdiğim notlar ise;
Faiz yasasıyla ilgili bankaların zorlanacağı, özellikle Rum tarafında bankalar dışında finans sağlayıcılar, yani bizde tefeci olarak adlandırılan kesimler için bir faiz sınırının olduğu.
Kooperatiflerin ve verdikleri kredilerin, Merkez Bankası denetiminde olmaması.
Ciddi miktarada tahsili geciken alacak olması.
Krize rağmen bankaların kar oranını artırması.
Batan bankalarla ilgili bugüne kadar 150 milyon dolardan, sadece 24 milyon dolarının geri ödenmiş olması.
Ekonomi, tüm sektörlerle bir bütün, bankalar, ülke ekonomisinin önemli bir tarafı.
Şeffaflık, müşteriyi koruma, imzalatılan her ne varsa anlaşılır ve kabul edilir bir düzeyde olmalı.
Yazımı Merkez Bankası Başkanı Rifat Günay'ın bir cümlesi ile bitiriyorum;
'Yeni bir şok yaşanmadığı sürece, işler daha iyi olacak'