Britanya'nın AB üyeliğinden ayrılma veya ayrılamama sürecini dünya gerilim filmi izler gibi izliyor... 23 Haziran 2016'da yapılan referandumda Britanya halkının yüzde 51,9'u 'çıkalım', yüzde 28,1'i de 'kalalım' demişti... Yaklaşık üç yıl iki aydır devam eden ayrılma süreci Britanya'yı tam anlamıyla karıştırmış vaziyette... Ülkede siyaset ve halk bölünmüş durumda... Örneğin ülkeyi Muhafazakar parti yönetiyor ama parti içinde dahi görüş birliği yok...
* * * *
Ülkeyi referanduma götüren dönemin Muhafazakar Partili Başbakanı David Cameron ile halefi Theresa May aslında Brexit'e karşıydılar... Cameron sonuç istediği gibi olmayınca istifa etmiş, yerine gelen May 29 Mart 2017'de AB'ye başvurmuş, 2018 Kasım'da anlaşma yapılmıştı... Britanya 29 Mart 2019'da ayrılacaktı. Ama Britanya Parlamentosu anlaşmayı üç kez oylayıp reddedince May, AB'den uzatma istedi. Britanya'ya 31 Ekim 2019'a süre tanındı ama bunu da parlamentoya kabul ettiremeyen May de sonunda istifa etmek zorunda kalmıştı.
* * * *
24 Temmuz'da Muhafazakar Parti liderliğine seçilip başbakan olan Boris Johnson ise ne pahasına olursa olsun AB'den ayrılmayı hararetle destekliyor... 31 Mart'ta ayrılabilmek için parlamentoyu da 14 Ekim'e kadar tatile sokup Brexit'i engelleyecek bir yasa çıkarılmasını engellemek istedi. Ama beklenmedik şekilde Avam Kamarası, anlaşmasız Brexit'i önlemeye dönük tasarıyı onaylayıp Lordlar Kamarası'na sevk etti. Plana göre, Parlamento 14 Ekim'de açılacak ve Başbakan 17 Ekim'de müzakere için Brüksel'e gidecek. AB'den üç aylık erteleme talep edecek... AB'nin farklı bir tarih teklif etmesi halinde parlamento bunu kabul veya ret edecek... Ancak, Johnson'un Parlamentonun desteğini arkasına alamadığı için pazarlık da yapamayacağını, dolayısıyla 15 Ekim'de erken seçime gitmek istediği iddialar arasında...
* * * *
Britanya dünyanın beşinci büyük ekonomisine sahip... Askeri gücü dünyada ilk beş arasında... 2.6 trilyon dolarlık ekonomisi olan Britanya ihracatının yüzde 46'sını (289 milyar Sterlin) , ithalatının da yüzde 54'ünü (345 milyar Sterlin) bölümünü AB üyesi ülkelerden yapıyor. Yani toplam ticaretinin yüzde 50'si AB ile yapılıyor. Brexit gerçekleşirse AB 330 milyar Euro ihracat yaptığı bir pazarı kaybedecek. 55 milyar Euro ticarette fazlası verdiği Britanya ile yaptığı ticaret gümrük vergileriyle devam edecek. Bu arada Britanya'nın ABD ile bir 'Serbest Ticaret Anlaşması' müzakerelerine başladığı işaret edliyor... Britanya ile ABD arasında yapılacak ticaret anlaşması Batı'da yeni bir bloklaşmaya yol açacağı muhakkak... Buna ilaveten ABD Başkanı Donald Trump'ın AB'den ithal ettiği 500 milyar dolarlık mallara vergi koymakla tehdit ettiği bir durumda AB'nin Britanya pazarını kaybetmesinin maliyeti yüksek olabilir. Brexit gerçekleştiği takdirde Britanya'nın AB'siz, AB'nin de Britanya'sız nasıl devam edeceği merak konusu...