4/11 Mayıs tarihleri arasında ekonomide çarkların yeniden dönebilmesi adına bazı işyerlerinin açılacağı anlaşılıyor.
Tabi ki önceden belirlenen tedbirlerin alınması burada önemli.
Açılacak sektörlerle ilgili sağlık koşullarının veyahut kriterlerin işletme sahipleri tarafından yerine getirilmesi gerekiyor.
İlk etapta açılması planan işletmelerde aranan özellik, insan yoğunluğu olmadan faaliyet gösteren işletmelerdir.
Dolayısıyla hükümet ilk etapta açılacak işletmeler için geniş bir yelpaze düşünmüyor.
Fakat iş çevrelerinden gelen baskılar var.
Lakin belli ki hükümet bu anlamda belirlenen sektörleri açıp, gelişmeleri takip edecek. Ve bu gelişmeler seyrinde yeni kararlar üretecek.
Bu sadece bizim ülkemize has bir durum değil elbette.
Dünyada birçok ülkede normalleşme süreci olarak Mayıs ayını hedef alıyor.
Burada Harvard Üniversitesinin yayınladığı bir rapora dikkat çekmek istiyorum. Rapor da kısıtlamaların bir süre kaldırılıp yeniden uygulamaya sokulması döngüsünün yaşanmaması için test sayısının ciddi oranda artırılması, temas takibi yapılması, izolasyona devam edilmesi ve karantinanın sürdürülmesi gerektiği görüşü hakım bilim insanlarında.
Yani açılım yeniden kapanmayı gerektirecek ise bunu yapmanın hiçbir faydası olmayacağına inanılıyor. Ha eğer açılım yapılacaksa da bunun gereklerinin yerine getirilmesi gerektiğini anlatıyor.
Tabiatıyla bu bizim ülkemiz için de geçerli bir durumdur.
Şimdi diyelim ki kademeli olarak işletmeleri açtık.
Fakat normalleşmenin sağlanması için toplumun yüzde 70 oranında enfekte olması gerekiyor.
Ve bu şu an yanılmıyorsam bizde yüzde iki civarında.
Dolayısıyla biz ülke olarak daha işin başındayız.
Ve bu sürece hazırlıklı olmalıyız.
Nasıl?
Pandemi hastanesi, yatak kapasitesi, solunum cihazı yeterliliği, ve her türlü ekipman ve donanımla..
Ha bunları hazır hale getirmezsek, çok büyük bir risk alırız ve bunun bedelini hepimiz en ağır şekilde öderiz.
Peki bizim şu an öyle bir hazırlığımız var mı?
Açıkçası bundan emin değilim.
Ve bu beni çok endişelendiriyor.
Gelelim açılacak işletmelerin ticari riskine..
Şunu görebiliyoruz ki hiçbir işletme kısa vadede eski ticari faaliyetlerine kavuşamayacak. Bu işletmeleri haliyle olumsuz etkileyecek.
Dükkan kirası, personel maaşı, satış potansiyeli veyahut hizmet çapı gibi bağlantılı daralma yaşanabileceği ihtimali ve bunun yanında işletme sahiplerinin birçok yükümlülüklerini yerine getirilmemesi durumu ortaya çıkabilir.
Özetle demem o ki, işletmelerin yeniden açılımı iki şekilde beklenenin aksine her iki ayakta da (sağlık/ekonomi) büyük riskler ortaya çıkarabilir..