Covid-19 virüsünün tüm dünyayı etkisi altına almasıyla birlikte pandemi, gerek gündelik hayatı gerekse ticari hayatı oldukça zorlaştırmaktadır. Özellikle KKTC’de Bakanlar Kurulu tarafından pandemiyle mücadele kapsamında alınan karar uyarınca; yurtdışından ülkeye gelen kişiler, son 3 gün içerisinde yapılmış negatif PCR test sonuçlarını, havalimanındaki Sağlık Bakanlığı görevlisine ibraz etmek koşulu ile ülkeye giriş yapacaklar ve akabinde karantina otellerinde, geldikleri ülkede mevcut olan vaka sayılarına istinaden 10 ilâ 14 gün civarında kaldıktan sonra, karantina sürelerinin bitmesini takiben yaptıracakları PCR testlerinin negatif çıkması halinde ülkede serbestçe gezebileceklerdir.
Bu uygulama her ne kadar vaka sayılarındaki artışları kontrol edebilecek mahiyette ise de KKTC’nin özellikle birçok turiste ev sahipliği yapan bir ülke olması sebebiyle ülkenin ekonomisini zor bir durumda bıraktığı da açıkça gözlemlenmektedir.
Ülkeye gelen turist ve öğrenci sayısının azalmasıyla birlikte; bu durumdan ilk önce küçük işletmeler ve esnaf etkilenmiş, birçok işletme bir daha açılmamak üzere kapanmış ve sonrasında büyük işletmelere sıçramaya başlamıştır.
Öyle ki; 2021’in ilk yıllarında KKTC’nin önde gelen 5 yıldızlı otelleri maalesef süresiz olarak kapatma kararı aldıklarını kamuoyuna duyurmuşlardır. Bu durum da yetkililer tarafından alınan önlemlerin, ekonomiyi tamamen göz ardı etmelerinden kaynaklandığını gözler önüne sermektedir.
Pandeminin ekonomik hayatı oldukça derinden sarstığı gerçeğini göz önünde bulundurursak, işletmelerin devlet tarafından desteklenmesi ve onları ayakta tutabilecek önlemlerin acilen alınması gerekmektedir.
Kaldı ki, işletme sahipleri zaten kendileri için oldukça külfetli olan kira paralarını ödeyemediklerinde dahi anında kepenkleri indirmektedirler. Ayrıca işletmelerin borçları devlet tarafından yapılandırılmış olsa bile, bu durum da tek başına çözüm getirmeyecektir.
Bu noktada, bu yapılandırılmalar da her şeyden önce pandemi dolayısıyla ilan edilen mücbir sebep kapsamında ve vadesi ertelenen borçlar da dahil, vadesi 01.12.2020 tarihine kadar gelmiş olan bütün borçları kapsamalı, ayrıca 7256 sayılı Kanun’la doğmuş adaletsizlik ve eşitsizliğin giderilmesi için ihtilaflı borçlar ile inceleme safhasında olan borçlar da kanuna eklenmelidir. Zira ihtilaflı borçların kapsam dışında kalması adaletsizlik doğuracaktır.
Bilim insanları tarafından pandeminin etkisinin yaz sonuna doğru biraz daha azalacağı öngörüldüğünden, ödemelerin ertelemesinin yaz sonuna kadar uzatılması daha isabetli ve işletmeler adına da daha faydalı olacağı kanaatindeyim.
Pandeminin insan hayatını tamamen zorlaştırdığı günümüzde, yetkililer tarafından alınacak olan önlemlerin çok yönlü olması gerekmektedir. Ayrıca bu noktada gerekirse Kooperatif hukukunun, şirketler hukukunun, derneklerin, vakıfların ve dairelerin özel mülkiyetini düzenleyen kanun ile dönüşüm kanunu alanlarında hükümler hafifletilmelidir.
Covid 19 virüsünün tüm etkilerinin bir an önce dünyadan silinerek, eski normal günlerimize dönebilmek temennisiyle..