Erenköy direnişinden önce bölgedeki ilk toplumlararası çatışma, 30 Temmuz 1958 günü, EOKA mensuplarının Lefke'deki madendeki işlerinden dönen Kıbrıslı Türklere Erenköy-Gemikonağı yolu üzerinde pusu kurup ateş açmasıyla gerçekleşti. Bu saldırıda, Mehmet Mustafa şehit oldu, 7 kişi de yaralandı.
1958 yılından itibaren Türkiye'den TMT'ye silahlar Erenköy limanı üzerinden sağlanmaya başlandı.
İlk silah sevkiyatı, Asaf Elmas, Vehbi Mahmut ve Cevdet Remzi adlı üç genç tarafından gerçekleştirildi.
Silah temini planını kendileri geliştiren bu gençler, denize açılmadan Rauf Denktaş'a bu fikri sordular; Denktaş'tan 'Nasıl bilirlerse öyle yapsınlar!' cevabını aldılar.
12 Ağustos 1958'de yola çıktılar, 13 Ağustos'ta Türkiye'ye vardılar ve tutuklandılar, 14 Ağustos'ta Adana'ya götürülüp sorgulandılar.
Bu dönemde Türkiye'deki TMT lideri Albay Rıza Vuruşkan, silah sevkiyatının başlayabilmesi için Kıbrıs'ta silah alacak 'bereket hücreleri'nin kurulmasını planlamaktaydı.
Bu üç genç ilk bereket hücresini oluşturdu; 16 Ağustos'ta Kıbrıs'a getirdikleri silahlar TMT yetkililerine teslim edildi ve böylece Erenköy üzerinden düzenli olarak mühimmat nakli başladı.
21 Aralık 1963 günü Kanlı Noel olayları patlak verdi.
1963 yılının aralık ayında Türkiye'de eğitim gören yaklaşık 700 Kıbrıslı Türk öğrenci vardı, bunların üçte ikisi erkekti.
Öğrenci cemiyetlerinde örgütlenenler çeşitli eylemlerle Türkiye'nin kendilerine Kıbrıs'a yollamalarını istemeye başladılar. Bu girişime İngiltere'deki Kıbrıslı Türk öğrencilerden de destek verenler oldu.
Öğrenci liderleriyle görüşen İsmet İnönü ilk başta “Milletin kaymak tabakasının yok edilmemesi gerektiği” gerekçesiyle bu isteğe karşı çıktı; ancak sonradan öğrencilerin Kıbrıs'a çıkarılmasına karar verildi.
Öğrenciler yollanmadan genelde 15, ancak bazen 3-4 gün kadar kısa bir eğitimden geçirildi.
Erenköy direnişi işte bu çocukların yazdığı destandır.
Erenköy Mücahitleri Derneği Başkanı Mustafa Arıkan Erenköy’e çıkışlarını, direnişle ilgili anılarını ve yaşadıkları zor günleri anlatırken, şunları söylüyor:
“Erenköy direnişinin Kıbrıs Türk mücadele tarihinde çok önemli bir yeri var. Adaya silahlar ilk kez bu dönemde geldi... Çok zorluklar yaşadık... Patatesi deniz suyunda haşladık, gün oldu bir ekmeği 30 kişi bölüştük. Erenköy’e çıkanlar arasında ideolojik farklılık yerleşmemişti. Birlik ve beraberlik içindeydik.”
Bugün Kıbrıslı Türkler olarak Arıkan dediği o birlik ve beraberlik ruhunu yeniden yakalamalıyız. Erenköy direnişi ruhu, bu toplumun tek kurtuluşudur. Bizden söylemesi…