İnsanlık için önemli bir dönemden geçiyoruz… Dünya değişiyor, bir nevi yeniden şekilleniyor… Yeşil ve dijital dönüşüm süreci içindeyiz… Acil gündem iklim değişikliği… Dünün hatalarını devam ettirmek artık mümkün değil… Dünya gün geçtikçe ısınıyor… Hava sıcaklığı sanayi öncesi dönemden bu yana 1 derece yükselmiş… Dünyanın en fazla 0,5 derece daha ısınmayı kaldırabileceği söyleniyor… Böyle giderse yaşanamaz bir yer olacak… Her türlü her faaliyet, doğrudan veya dolaylı olarak atmosfere sera gazı salınmasına yol açıyor… Bu da geleceği tehdit eden küresel ısınma ve çevre sorunlarını getiriyor…
* * * *
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, 11 Aralık 2019’da ‘Yeşil Mutabakat’ı açıklamıştı… Daha virüsle tanışmamıştık… Bu AB’nin 2030-2050 arası yeni büyüme stratejisi… Bir yol haritası… AB ekonomisinde bir dönüşüm yaşanacak… AB, ekonominin iklim ve çevreyle ilgili taahhütlerini yeniden düzenliyor… 11 maddelik bir program… İlk hedef 2030’a kadar karbon emisyonunu 1990 seviyesine kıyasla yüzde 55 azaltma, 2050’de de net emisyon değerini sıfırlamak… Yani ‘Karbon Nötr‘ olmak…
* * * *
Bu mutabakat, sadece AB üye ülkeleri için değil, AB ile siyasal, ekonomik ve coğrafi ilişkisi bulunan tüm ülkeler için önemli… Çünkü çevreye zararlı ürünlerin AB pazarına girmesini de önleyen tedbirler içeriyor… Bunlardan biri ‘Karbon kaçağı‘ veya bir başka deyişle ‘Sınırda Karbon Düzenlemesi‘… Çevre koruma hassasiyeti olmayan ülkelerde üretilen ürünlerin AB’ne ithal edilmesi mümkün olmayacak…
* * * *
Bu ‘mutabakat‘, 2020 itibariyle dış ticaretinin yüzde 41‘ini AB ülkeleriyle yapan Türkiye için de çok önemli… Türkiye’nin ithalatının yüzde 33,4’ü de AB ülkelerinden… Toplam ticaret hacmi 143 milyar Dolar civarında… Türk şirketleri AB'ye ihracat yaparken yakın gelecekte karbon salım kriterlerini karşılamaları gerekecek… Yeşil dönüşümü gerçekleştiremeyan Türk şirketleri karbon vergisi ödediği zaman maliyetleri artıracak, rekabet gücü düşecek… Türkiye’deki şirketler yeşil mutabakata hazır mı… Görüşler muhtelif… İlginenler biliyor… Türkiye’de ‘Yeşil Mutabakat‘ koordinasyon için bakanlıklar arası bir ‘Yeşil Mutabakat Çalışma Grubu‘ kuruldu… Cumhurbaşkanlığı genelgesi, 16 Temmuz‘da Resmi Gazete‘de yayımlandı.
* * * *
Avrupa Komisyonu, bu çerçevede bir iki hafta önce ‘Fit for 55‘ adı altında bir program başlattı… Bu program ile AB şirketlerine yol gösteriliyor… Geçiş sürecine uyum sağlamak için neler yapmaları gerektiği, devlet destekleri anlatılıyor… Türkiye’de kurulan çalışma grubunun görevinin de ‘Yeşil Mutabakat uygulanmalarını takip etmek, çalışmaları yönlendirmek ve gerekli koordinasyonu sağlamak‘ olduğu söyleniyor… Bana göre bu adım için geç bile kalındı ama yine de doğru bir adım…