Mavi kelebek… Görüntüsü muhteşem; fakat anlamı görüntüsü kadar iç açıcı değil. Bosna Hersek’e gidip de sevgili Rehberimizden anlamını öğrendikten sonra benim için çok şey değişti. Hayalim, dünyada ruhumu çeken yerleri gezmekti. Şimdi, bu hayale mantık da katıp benim için anlamlı yerleri gezmek, kendi varoluş mücadelesini gerçekleştirmiş ülke insanlarını hissedebilmek adına gezilerime devam ediyorum. Mavi umudun, sonsuzluğun… simgesi. Savaştan sonra Boşnaklar, mavinin içine düşmüş, büyük bir umutla yakınlarını aramaya koyulmuşlar. Mavinin anlamı umutken, mavi kanatlı bu kelebeklerle bir araya gelip acının simgesi durumuna gelmiş. Yine de ölü beden bile aranıyorsa; bence orada bir umut var. Çünkü, sonsuz bir acıdansa; acı bir sonsuzluk daha önemli. Kişi, bedenin sonluluğu karşısında o bedenin nerede olduğunu bilme hakkına ve şansına sahip olmalı.
Bir Çocuk Bakışındaki O Korku
Yaşananlar, öyle kolay değilmiş. Hiç unutmuyorum. Üniversiteye hazırlandığım ve Ankara’daki öğrenciliğimin başladığı, devam ettiği seneler. Bir akşam, babam ve annemin televizyonda izliyor oldukları haberler karşısında duygulandıklarını derinden anımsıyorum. O seneden geçtiğimiz aylara kadar nasıl oldu da böyle bir acıyı unutmuşum. Bazen, seneler sonra da olsa hatıralar bizi yoklayabiliyor ve de bizi kendimize getirebiliyor. Yaşamın koşuşturması içerisinde, yaşam bize fark ettirmeden önemli olan olayları hafifletiyor gibi. Oysaki, Bosna Hersek gezimizde ben, sadece Türkçe öğretimiyle ilgili sorunların sonuçlarını bulmadım. Ben, senelerin bende unutturduğu savaş korkusunun getirmiş olduğu şaşkınlığı buldum. Şaşkınlık mı desem; sersemlik mi desem, bilemiyorum. Bir toplum, başka bir topluma neden bu eziyeti eder? İnsanlık olarak isteklerimiz nedir? Madde mi önemlidir; yoksa bir çocuk bakışındaki o korkunun hiç gerçekleşmemiş olması mı? Savaşlar, dünyamız gerçeğinde devam etmekte. Dur demek elimde olsa, savaşları değil; tüm insanlığı durdururdum bir süreliğine. Belki o an, çok şey değişirdi. Kim bilir? Bu bir gerçek ki bu katliamdan sonra birçok ayakkabı, ruhsuz kalmış. İnsan olmazsa; ayakkabının ne önemi var ki? Srebrenitsa kentindeki müzelere gidip bu ayakkabılara bir anlığına da olsa can vermek, şehitleri anmak, mavi kelebeklerin uçuştuğunu hayal etmek, mücadelenin, inancın, korkunun ve daha birçok duygunun insanlığa ait olduğunu bizlere tekrardan göstermiş olacak.
Mavi Kelebeğin Kazandığı Anlam
Mavi kelebek anlamı ve yüreklere dokunan öyküsüyle biliniyor. Bu kelebekler, mezarlarda bulunan ölüm çiçekleriyle beslenmektedir, kanatlarıysa; mavi renktedir. Yıllar önce yaşanan bir katliamın ardından mavi kelebekler, Boşnak halkının acılarının simgesi oldu. Kelebekler narinliği, zarafeti ve özgürlüğü simgeler. Maviyse, sonsuzluğun, denizin, gökyüzünün sembolüdür. Ne yazık ki ikisi birleşince ortaya çıkan mavi kelebeğin anlamı birden değişiyor. Acı ve mavi kelebek, aynı kulvarda dans ediyorlar. Nasıl oldu da mavinin ve kelebeğin anlamı bu kadar değişti?

Toplu Katliamlar
Sırplar 1992-95 senelerinde Bosna savaşındayken toplu katliam yaparak Boşnak cesetlerini kimse bulamasın diye derin mezarlara gömmüşler. 2007 senesinde Bosna-Hersek Sırbistan’a karşı 'soykırım' davası açmış ve bunun için 'Uluslararası Adalet Divanı' kurulmuştur. Fakat bu divan, soykırımla alakalı kanıt bulamadığını söyleyerek kararını vermiştir. Kararın ardından Bosna devleti, toplu mezarların ortaya çıkarılması için komisyon kurulmasını sağlamış. Geçen bir yılın ardından bölgedeki yapı değişmiş ve mavi kelebekler bazı bölgelerde yaygınlaşmış. Mavi kelebeklerin bu hareketi, komisyonun dikkatini çekmiş ve kelebeklerin toplandığı bölgeler kazılmıştır. Kazının ardından Bosna savaşına ait 300 tane toplu mezar bulunmuştur. Mavi kelebeğin anlamı, böylece katliam ve acı olmaya başlamış. Çünkü, Avrupa'nın ortasında yaşanan bu soykırım görmezden gelinmiştir. 'Bastığın yeri toprak deyip geçme' sözü bizim için oldukça tanıdık. Bu durum Bosna'da da kendini göstermiştir.
Srebrenitsa Kenti
Mavi kelebek öyküsü, Bosna-Hersek'in doğusunda, Sırp Cumhuriyeti'nin içinde bulunan, Bosna-Hersek’le Sırbistan'ın sınırındaki kent olan Srebrenitsa kentinde yazıldı. Özgürlük, sonsuzluk, acı ve gözyaşının adı, mavi kelebek oldu. Bu savaşta, 312 bin kişi hayatını kaybetti. 35 bini küçücük çocuklardan oluşuyordu. Bu savaş, insanların ruhunda tamiri olmayan yaralar bıraktı. Ölenler, toplu mezarlara atıldı. Ortaya çıkarılan 500 toplu mezarın 300 tanesi mavi kelebekler sayesinde bulundu. Bu kelebekler, Bosna’nın simgesi haline geldi.
Kaynaklar:
https://www.trthaber.com
https://tr.wikipedia.org