Eşimle kahvaltı ediyoruz. Telefonum çaldı. Baktım, İstanbul’da güzel sanatlar, mimarlık üzerine sohbet ettiğim öğretim üyesi bir mimar dostum arıyor. Telefonu açtım. Venedik’teymiş. 60. Venedik Bineali’ne gitmiş. Bizi heyecanlandıran epey şey anlattı. Hemen notlar aldım. O anlattı ben dinledim. Sanırım yazıya dökmek dizi gibi olacak… Türkiye ve Almanya pavyonlarını mesela…
* * * *
Almanya’dan başlayayım… Almanya pavyonun kuratörü (foto) Çağla İlk… Almanya onu layık bulup atamış… Ne büyük gurur… Almanya pavyonunu video sanatçısı Yael Bartana ve tiyatro yönetmeni Ersan Mondtag tasarlamış. 1987 doğumlı Ersan da göçmen bir Türk’ün torunu… Ersan‘ın dedesiyle ilgili anlattığı hikaye çok dokunaklıymış.
* * * *
Mutlaka biliyorsunuz… Bienal, Fransızca 'her bir diğer yıl' anlamına gelen ve iki yılda bir düzenlenen etkinlik… Çoğunlukla kültürel veya sanatsal faaliyetler için kullanılır… En eski bienal 1895'ten beri düzenlenen Venedik Bienali'dir. ‘La Biennale di Venezia‘. Bu yıl 60. kez düzenleniyor. 330'dan fazla sanatçı ve kolektif temsil ediliyor. Türkiye de dahil 87 ülkenin pavyonu var. Bienal savaşların hakimiyetinde: Rusya yok, İsrail pavyonunu kapattı .
* * * *
1977 İstanbul doğumlu Çağla İlk, İstanbul Mimar Sinan ve Berlin Teknik Üniversite‘de mimarlık tahsili yapmış. Söyleşilerine bakıyorum. ‘Berlin 90'lı yıllarda tüm mimarlık öğrencilerinin gitmek istediği yerdi. Almanya'da yeni bir metropolün ortaya çıkması bizi büyüledi. 29 Şubat 2004'te Berlin'e geldim ve orada kaldım‘ diyor.
* * * *
2008-2012 arası Berlin Ballhaus Naunynstrasse'de yapımcı, yönetmen ve dramaturg olarak görev yapmış, 2012-2020 arası Berlin'deki Maxim Gorki Tiyatrosu'nda dramaturg ve küratör olarak çalışmış. Çalışmalarını görsel sanat, mimari, ses, tiyatro ve performans arasında disiplinlerarası olarak tanımlanıyor.
* * * *
Çağla, Almanya’da sanat çevrelerinde o kadar dikkati çekmiş, takdirle karşılanmış ki 2020 yılında uluslararası üne sahip Baden-Baden Devlet Sanat Galerisi’ne eşdirektörü olarak atanmış. 1909’da açılan devlet galerisi Almanya’da klasik, modern ve çağdaş sanatın programını tasarlama konusunda büyük bir özgürlüğe sahip ve yeni trendlere çok esnek olarak biliniyor. Galerinin diğer eşbaşkanı da uluslarası üne sahip Misal Adnan Yıldız isimli yine bir Türk…
* * * *
Venedik Bienali, uluslararası gelişmelere ilişkin sanatsal bakış açılarını değerlendirme fırsatı sunuyor. Çağla İlk, Almanya için 'Eşikler/Eşik Mekanları' temasını seçmiş. ‘Eşik‘ şimdi zamanı temsil ediyormuş. Çağla’nın seçtiği sanatçılar , göç ve kolektif hafıza, çevresel yıkımın yanı sıra yeni başlangıçlar ve umut gibi konuları etkileyici bir performans ve görsellikle ele alıyormuş.
* * * *
Ersan ve bir diğer sanatçı çalışmalarını Alman pavyonunda sunuyormuş. Diğer sanatçılar ise Venedik açıklarındaki La Certosa adasında çayırlar, ağaçlar arasında sanatsal ses enstalasyonlarını sunuyormuş. Çağla İlk'in bu disiplinler arası konsepti aynı zamanda Alman pavyonu ile ada arasında ilk kez bir bağlantı oluşturacakmış.
20 Nisan’da başlayan 60. Venedik Bineali 24 Kasım Pazar gününe kadar sürecek. 2024 Venedik Bienali'nin teması 'Foreigners Everywhere' yani 'Yabancılar Her Yerde'. Binealin odağında, kendileri de yabancı, göçmen, gurbetçi, diasporik, sürgün edilmiş veya mülteci olan, özellikle de Küresel Güney ile Küresel Kuzey arasında mekik dokumuş olan sanatçılar. Göç ana tema…