Emlak sektörünün duayen isimlerinden Ali Özmen Safa’nın bir yıl önce yaptığı “Büyük emlak krizi kapıda” uyarısı ve yaklaşık iki ay önce yaptığı “Emlak krizi ekonomik krize dönüyor” uyarıları tek tek hayata geçti.
Şu anda kriz geldi, inşaatlar durdu, işçiler de işten atılıyor.
Bir yıl önce Ali Özmen Safa, şirketlerin yüzde 75’inin zor duruma gireceğini söylemişti. Şu anda İskele’de faaliyet gösteren dev şirketlerden birinde satışların yüzde 75 durduğu, buna karşılık da 450 kişinin işten çıkarıldığı belirtiliyor. Yine bir başka inşaat şirketinde 250 çalışanın işine son verildiği öğrenildi.
Fiyatlara gelince orada da büyük bir düşüş var. 110 bin sterline satılan bir evin 35 bin sterline satıldığı üstelik henüz daha proje aşamasında olduğu gözlemlendi.
Kısaca sektörde şu an bir yangın yaşanıyor. Herkes de yangından mal kaçırma derdine düşmüş vaziyette.
Rus ve İranlı emlakçıların yüzde 90’ı kapanmak zorunda kaldı.
Rusya’dan, İran’dan, Almanya’dan gelen yabancıların bırakın ev almak için ülkeye gelmesini, turist olarak bile adada görmek zorlaşmaya başladı.
Nitekim Ali Özmen Safa’nın öngörüleri arasında yer alan “Yabancı gidecek Türkiyeliler gelecek” fikri de hayat buldu.
Şu anda Esentepe’de inşaatların yüzde 50’si durmuş vaziyette.
Bu sıkıntılar neden kaynaklandı?
Daha önce de yazmıştık. İlk neden şirketlerin yeteri kadar araştırma yapmadan pazara girmeleri… Bilhassa Türkiye’den gelen bazı şirketler hala daha yeni inşaatlara başlıyorlar.
Tıpkı 2005-2008 yılları arasında yapılan hatalarda olduğu gibi…
O dönem bu hataların bedeli çok ağır ödendi.
Safa’nın, inşaat krizi ekonomik krize dönecek sözü de işten atılmaya başlayan işçilerle gerçekleşiyor.
Ülkede açılan çok sayıda galerilerin satışları yüzde 80 düştü. Bu galerilerin çoğu bankalardan borçlanarak bu yatırımları yaptı.
Eskiden restoranların müşterilerinin yüzde 50’sinden fazlası yabancıydı. Bunların oranı çok azaldı.
Yakın zamanda yabancıların azalmasıyla marketlerin satışları da düşecek. Yani onları da etkileyecek.
İnşaatın yan kuruluşları olan inşaat malzemelerini satanların satışı da düştü. Dolayısıyla onlar da etkileniyor.
Son dört beş yıldır ekonomide bir yükseliş vardı. Herkes bankalardan borçlandı. Bankalar borç verdiğinde birincisi ödeme kabiliyetine bakıyor. İkincisi ona göre ipotek alıyor.
Şu anda nakit akışı durunca birçok borç da ödenemeyecek.
Bankalar ile borçlular mahkemelere düşecek. Çok sayıda dava açılacak.
2008 yılındaki emlak krizinde sadece Esentepe’de 5 bin tane ev yarım kalmıştı. Ali Özmen Safa, bu kez 25-30 bin evin yarım kalacağını bir yıl önce açıkladı.
Şu anda görünen o ki Safa’nın sözleri tek tek hayata geçiyor.
İnşaat sektöründe uçurumun kenarına gelmiş vaziyetteyiz.
Acil önlem almazsak sonumuz kötü. Bizden söylemesi…