ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna'nın 500 milyar dolarlık yeraltı kaynağına göz diktiğini açıkça beyan etti. Bu tutum emperyalizmin geçen yüzyıllardan kalma alışkanlığının hala daha değişmediğinin en büyük göstergesi.
Ukrayna nadir toprak elementleri bakımından oldukça zengin bir ülke…
Trump, Ukrayna'nın bu kaynakları maddi ve askeri desteğe karşılık ABD'ye vermesi gerektiğini söylüyor.
Peki nadir toprak elementleri ne işe yarıyor ve ABD için ne anlama geliyor?
'Nadir toprak elementleri', modern teknoloji ve sanayide yaygın olarak kullanılan ve benzer kimyasal özelliklere sahip 17 elemente verilen ad.
Akıllı telefon, bilgisayar, tıbbi cihazlar ve benzeri ürünlerin üretiminde kritik rol oynayan elementler şunlar: Skandiyum, İtriyum, Lantan, Seryum, Praseodim, Neodimyum, Prometyum, Samaryum, Evropiyum, Gadolinyum, Terbiyum, Diprosyum, Holmiyum, Erbiyum, Tulyum, Terbiyum, Lutesyum…
'Nadir' olmalarının sebebi, saf formlarında oldukça ender bulunmaları. Dünyanın farklı yerlerinde bu elementlerin yatakları mevcut.
Ancak nadir toprak elementleri genelde Toryum ve Uranyum gibi radyoaktif elementlerle birlikte bulunuyor. Bu da çıkarma işlemini zor ve pahalı hale getirebiliyor.
Ukrayna, Avrupa Birliği'nin 'kritik hammadde' olarak nitelendirdiği 30 maddenin 21'ini barındırıyor.
Bunlar dünyadaki rezervlerinin yaklaşık yüzde beşine tekabül ediyor.
ABD'nin nadir element ve kritik mineral üretimini kontrol etmek istemesinin ardında bunların küresel tedarikinde başı çeken Çin ile rekabet geliyor.
Geçtiğimiz yıllarda Çin nadir toprak minerallerinin çıkartılması ve işlenmesinde lider haline geldi. Ülke, küresel üretim kapasitesinin yüzde 60 ila 70'ini, işleme kapasitesininse yüzde 90'ını elinde tutuyor.
ABD'nin bu konuda Çin'e olan bağımlılığı Trump yönetiminde ulusal güvenlik ve ekonomik endişelere yol açıyor.
Bu elementler, elektrikli araçlardan askeri teçhizata kadar gelişmiş teknolojilerin üretiminde giderek daha da önemli rol oynuyor.
Dolayısıyla Trump’ın Ukrayna ile ilgili kabaran iştahı da bu temele dayanıyor.
Kıbrıs’a gelecek olursa adamız için de durum farklı değildir.
ABD Jeolojik Araştırmalar Merkezi verilerine göre, Doğu Akdeniz’de Kıbrıs arası çevresinde yaklaşık 3,5 trilyon metreküp doğal gaz ve 1,7 milyar varil civarında petrol rezervi bulunuyor.
Rum yönetimini Beyaz Saray’da ağırlayan ve ona her türlü askeri yardımı yapan ABD bugün Ukrayna’ya yaptığını hiç şüphesiz yarın Güney Kıbrıs’a yapacaktır.
O yüzden Rum komşularımız aklını başına almalıdır. Merhum Türk devlet adamı İsmet İnönü’nün dediği gibi… 'Büyük devletlerle ilişkiye girmek, ayıyla yatağa girmeye benzer… Bizden söylemesi…