Şu rakamlara bakar mısınız. İnsanın aklı havsalası almıyor. Londra’daki Ulusararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Salı günü açıkladı. Mutlak anlamda, Asya geçen yıl savunmaya 510 milyar dolar harcarken, Avrupa 388 milyar dolar harcamış. IISS'ye göre, küresel olarak savunma harcamaları geçen yıl yüzde 9 artarak 2,2 trilyon dolara ulaşmış, NATO üyesi ülkeler bu harcamanın neredeyse yüzde 60'ını yapmış.
* * * *
IISS'nin yıllık Askeri Denge küresel raporuna göre, Avrupa‘nın savunma harcamaları 2023'te yüzde 4,5 artarak gayri safi yurtiçi hasılanın ortalama yüzde 1,6'sına yükselmiş. Asya ülkeleri savunma bütçelerini yüzde 4,7 artırarak GSYİH'nın ortalama yüzde 1,8'ine yükseltmiş. Çin, Rusya ve Hindistan'ın savunma harcamaları küresel harcamaların neredeyse beşte birini, ABD ise yüzde 40'ın biraz fazlasını oluşturuyor.
* * * *
Askeri harcamanın eşdeğer anlamı silah satışları demek. Zaten raporda bu konuda ele alınmış. Rapora göre, bu devasa savunma bütçelerindeki öncelikler de değişmiş. 2014 yılında NATO ülkeleri savunma bütçelerinin ortalama yüzde 15'ini teçhizat alımı ve geliştirmeye harcarken, geçen yıl bu oran yüzde 30'dan fazla olmuş. IISS'ye göre, Almanya da 78 milyar dolarlık savunma bütçesiyle, Fransa'nın 64 milyar dolarlık savunma bütçesini geride bırakarak, AB'nin en büyük savunma harcaması yapan ülke olacak.
* * * *
Almanya planladığı bu rakamla Alman Ordusu Bundeswehr tarihinde hiç olmadığı kadar büyük bir harcama yapacak. Bunun 52 milyar Euro'sunun normal bütçeden, 19.8 milyar Euro'sunun ise yatırım fonundan geleceği söyleniyor. Alman Şansölye Ukrayna savaşının başlamasından sadece üç gün sonra, mecliste bir konuşma yapmış ve bu savaşı Almanya'nın modern tarihinde bir 'Zeitenwende' - bir dönüm noktası - olarak nitelendirmişti. Konuşmasında orduya 100 milyar euroluk bir fon ayrılacağını söylemişti.
* * * *
Almanya’nın askeri harcamaları, bugüne kadar NATO ittifakında GSYİH'nın yüzde 2'lik harcama hedefinin altında kalıyordu, ama önümüzdeki yıllarda yüzde 2 hedeflendiği konuşuluyor. Ancak askeri uzmanlara göre, fondaki paranın biteceği 2027'den sonra ne olacak. Bu konuda endişeler var. Yüzde 2'lik hedefe ulaşmak için genel bütçeden yılda 25 milyar ila 30 milyar Euro daha ayrılması gerekeceği söyleniyor. Refah harcamalarında kesintiler yapmadan bu miktarın bulunmasının güç olduğu konuşuluyor.
* * * *
Eski şansölye Angela Merkel’in dışpolitika danışmanı ek milyarlarca Euro’nun nereden geleceği konusunda ülkede geniş bir tartışmaya ihtiyaç olduğunu işaret ediyor. ‘Milyarlarca Euro’nun kaynağı ve bu paranın nasıl tahsis edildiği konusunda büyük bir tartışma gerekir. Benim izlenimim hükümet bu konuyu tartışmaya açmaya çekiniyor, sürekli erteliyor‘ diyor. Eski şansölyenin danışmanı, ‘erteleniyor‘ diyor. King's College Savaş Çalışmaları Bölümü‘nde profesör Ben Barry ise ' Avrupa'da aciliyet eksikliği var. Gereken siyasi aciliyet gösterilmiyor‘ diyor.
* * * *
İngiliz The Financial Times gazetesi de geçtiğimiz günlerde bu konuyu ele almış. ‚‘Almanya, büyük askeri emellerini gerçekleştirecek mi?‘ diye soruyor, ardından ‚‘Berlin ulusal güvenlik daha güçlü bir yaklaşım benimsiyor, ancak gerekli harcamaları nasıl sürdüreceği konusunda endişeler var‘ diye yazıyordu. Gerçekten zor bir konu ama bu konuyu açıkça dile getiren bir kişi var. O kişide Alman Savunma Bakanı. Ocak ayı sonlarında meclis'te yaptığı konuşmada, güvenilir bir savunma için artan bir askeri bütçe gerektirdiğini söyledi.
* * * *
Bakan ‘100 milyar Euro'luk fon önemli bir ilk adımdı. Ancak bugün, fon tamamen harcandıktan sonra bile orduyu nasıl yeterince donatmak istediğimizi düşünmeye başlamalıyız‘ diyerek tartışmanın fitilini ateşledi. Bir röportajda daha da ileri giderek Almanya'nın 'savaşa hazır ve bunu yapabilecek kapasitede' anlamına gelen Almanca 'kriegstüchtig' olması gerektiğini söyledi. Durum bu. Konu hep savaş ve silahlar. Barıştan söz eden yok.