Bir çocuğun eğitiminde, hem zihinsel kapasiteyi artıran bir ‘’beyin jimnastiği’’, hem de karakter gelişimini destekleyen sosyal bir araç gibi kritik bir rol oynayan satranç, dışarıdan bakıldığında yalnızca taşların yer değiştirdiği bir oyun gibi görünse de, çocukların zihinsel ve duygusal gelişiminde son derece güçlü bir eğitim aracıdır.

Bu konuyu daha yakından anlayabilmek için, Şah-Mat Satranç ve Kültür Derneği Başkanı Ayşe Tolgar ile görüştüm. Tolgar, satrancın çocuklar için yalnızca bir spor değil; düşünme, sabretme ve sorumluluk alma becerilerini aynı anda kazandıran çok yönlü bir öğrenme alanı olduğunu vurguluyor.


Satrancın Önemi:

Satranç oynayan çocuklar, neden–sonuç ilişkisi kurmayı, hamle yapmadan önce birkaç adım sonrasını düşünmeyi ve farklı bakış açıları geliştirmeyi öğreniyor. 2025 yılına ait güncel araştırmalar, satranç eğitiminin çocukların dikkat ve odaklanma sürelerini belirgin biçimde artırdığını ortaya koyuyor. Aynı zamanda hafızayı güçlendiriyor, matematiksel düşünme ve problem çözme becerilerine olumlu katkı sağlıyor.


Ancak satrancın asıl gücü, sosyal ve duygusal alanda kendini gösteriyor. Çocuklar bu oyunla sabretmeyi, kurallara uymayı, kaybetmeyi kabullenmeyi ve kazananı tebrik etmeyi öğreniyor. Rakibin ne düşündüğünü anlamaya çalışmak ise empati kurma becerisini geliştiriyor. Kendi başına çözüm üretebilen çocuklarda özgüven duygusu da giderek güçleniyor ve çocukları hayata hazırlıyor.


Dijital Çağda Satranç:

Bugün çocukların hızlı tüketilen dijital uyaranlar arasında odaklanmakta zorlandığı bir çağda, satranç; düşünmeyi yavaşlatan, derinleştiren ve disipline eden nadir araçlardan biri olarak öne çıkıyor. Belki de bu yüzden satranç, yalnızca bir oyun değil; geleceği düşünen aileler için güçlü bir eğitim yoludur.

Satrancın yararlarını gösteren bütün bu maddeler, Milli Eğitimin temel amaçlarındandır. Türk Milli Eğitim sisteminin öğrenciler tarafından kazanılmasını istediği temel davranışlardır. Bu kadar pozitif etkisi olan bir araç kesinlikle bir 'EĞİTİM ARACI'dır. Yeryüzünde başka hiçbir araç, bu kadar olumlu davranışların hepsini birden bireylere kazandıramaz!